Son günlerde tekrar gündeme gelen sirozun tedavi edilmediği taktirde ilerleyici bir hastalık olduğuna işaret eden Genel Cerrahi uzmanı Prof. Dr. Kemal Peker, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri üzere önemli komplikasyonlara yol açabileceğine değindi. Bununla birlikte, siroz tedavisinin her hasta için kişiselleştirilmesi gerektiğine işaret eden Prof. Dr. Peker, hastaların da sistemli tabip denetimlerine devam etmeleri, tedavinin izlenmesi ve muhtemel komplikasyonların erken tespit edilmesinde ehemmiyet taşıdığının altını çizdi.
Karaciğer sirozu; karaciğerdeki olağan yapının yerini olağandışı nodüllerin ve fibrozisin alması ile ortaya çıkan bir tablo olarak tanımlamaktadır. Karaciğer sirozunun görülme sıklığı dünyada 2-3/10.000’tür. Farklı nedenlerle ortaya çıkabilen siroz her iki cinsiyette ve her yaşta ortaya çıkabilmektedir. Prof. Dr. Kemal Peker, insanların yanlış bilgilerle hastalığın tedavi edilemediğine dair bir kanıya kapıldığını, lakin tertipli takiplerle sirozun tedavi edilebilir bir hastalık olduğunun bilinmesi gerektiğini söyledi.
Hastalığın nedenlerine ait bilgi veren Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Genel Cerrahi uzmanı Prof. Dr. Kemal Peker, “En sık nedenler ortasında kronik alkol tüketimi, viral hepatit B ve C enfeksiyonları, yağlı karaciğer hastalığı (non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı), otoimmün hepatit, ilaçlar yahut toksinlerin neden olduğu karaciğer hasarı ve genetik bozukluklar bulunur. Başka risk faktörleri ortasında çok kilolu olma (obezite), diyabet, kronik safra yolu hastalığı, uzun vadeli ilaç kullanımı, uzun müddetli toksiklere maruziyet (örneğin, arsenik yahut cıva), kimi bağışıklık sistemi bozuklukları ve bilier atrezi üzere doğumsal anomaliler bulunabilir. Lakin, hastalığın her vakit bu risk faktörlerine sahip olan bireylerde gelişmediğini ve birtakım bireylerde siroza neden olan etkenlerin belirlenemediğinin de bilinmesi gerekir.
HASTALIĞIN BASAMAĞINA NAZARAN BELİRTİLER DEĞİŞİYOR
Sirozun erken evrelerinde belirtilerin çok hafif olduğunu ya da hiç bulunmadığına işaret eden Prof. Dr. Peker, belirti ve semptomların da hastalığın etabına bağlı olarak değişebileceğini söyleyerek şunları anlattı:
“Hastalık ilerledikçe, yorgunluk ve halsizlik, iştah ve kilo kaybı, karın ağrısı ve şişlik, mide bulantısı ve kusma, deri ve gözlerde sararma (sarılık), bacaklarda ödem (şişlik), cilt kaşıntısı, kolay morarma ve kanama eğilimi, zihinsel bulanıklık, hafıza sorunları ve davranış değişiklikleri üzere belirtiler ortaya çıkar. Lakin bu semptomların hastaya bağlı olarak değişeceği de unutulmamalı.”
TEDAVİ EDİLMEZSE İLERLER
Erken teşhisin uygun tedavi ve hayat usulü değişiklikleriyle sirozun ilerlemesini yavaşlatılabileceğini ve komplikasyonlarının önlenebileceğinin altını çizen Prof. Dr. Peker, “Hastalar sirozun tedavi edilmezse ilerleyici bir hastalık olduğunu ve karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri ve önemli komplikasyonlara kadar varabildiğini unutmamalı. Sirozun seyrini etkileyen faktörler, altta yatan neden, tedavi yaklaşımı ve kişinin genel sıhhat durumu üzere çeşitli faktörlere bağlıdır. Erken teşhis, uygun tedavi ve nizamlı takip ile sirozun ilerlemesi yavaşlatılabilir ve komplikasyonlar önlenmeye çalışılabilir. Lakin ileri evrelerde sirozun, ömür kaybına kadar varan sonuçları olduğu unutulmamalı. Bu nedenle, sirozun önlenmesi, erken teşhisi ve uygun tedavisi büyük kıymet taşır.”
ALTTA YATAN NEDENE BAĞLI OLARAK TEDAVİ EDİLİR
Prof. Dr. Kemal Peker’in verdiği bilgiye nazaran, sirozun tedavisinde hastalığı ortaya çıkaran nedene bağlı olan bir plan dahilinde hareket ediliyor. “Tedavi planı, her hasta için bireyselleştirilmelidir ve uzman bir sıhhat takımı tarafından yönlendirilmelidir” diyen Prof. Dr. Peker, sirozdaki tedavi yaklaşımlarıyla ilgili şu bilgileri verdi: “Siroza neden olan faktörlerin tedavisi kıymetlidir. Örneğin, alkol tüketimi siroza neden olduysa alkolü büsbütün bırakılmalı. Viral hepatit enfeksiyonları varsa, uygun antiviral ilaçlar kullanılabilir. Siroz ilerledikçe ortaya çıkan komplikasyonlar yönetilmelidir. Örneğin, portal hipertansiyon nedeniyle varisler kanama riski taşıyorsa, varis kanamalarını önlemek için ilaçlar yahut varislerin tedavisi için endoskopik müdahaleler uygulanabilir. Sirozlu bireylerde beslenme kıymetlidir. Protein alımı sınırlanabilir ve diyetin karaciğer sıhhatine uygun olması gerekmektedir. Diyetisyenin rehberliğinde uygun beslenme programı oluşturulmalıdır. Siroza bağlı semptomları yönetmek için belli ilaçlar kullanılabilir. Siroz ilerlediğinde ve karaciğer yetmezliği bariz hale geldiğinde karaciğer nakli düşünülebilir. Bu, ileri evre sirozlu hastalarda hayatı kurtarabilecek bir tedavi seçeneğidir. Lakin karaciğer nakli için uygun bir donör bulunması ve uygun aday olunması gerekmektedir.”
DÜZENLİ DENETİM ŞART!
Sirozun da tedavide hasta ahenginin kıymetli olduğu hastalıklardan biri olduğunu belirten Genel Cerrahi uzmanı Prof. Dr. Kemal Peker, “Tedavinin izlenmesi ve mümkün komplikasyonların önlenmesi için hastaların nizamlı takiplerine kesinlikle dikkat etmeli. Ayrıyeten, sağlıklı bir ömür şekli benimsemek, alkol tüketimini sınırlamak, istikrarlı beslenmek ve tertipli antrenman yapmak da kıymet taşımaktadır.” Diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
