Elon Musk, daha önce ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük tarifesi planlarına karşı çıkarak gündeme gelmişti. Şimdi ise Trump’ın gündemindeki ikinci önemli başlığa da karşı olduğunu açıkladı. Musk, yeni bir röportajda Trump’ın “büyük ve güzel” olarak tanımladığı yeni yasa tasarısının maliyetiyle ilgili konuştu ve “hayal kırıklığına uğradığını” söyledi. Ayrıca, bu yasa tasarısı sürecinde Kamu Verimliliği Departmanı (DOGE) başkanlığından istifa etti.
Dünyanın en zengin insanı, hafta sonu tamamı yayımlanacak CBS röportajında, “Bu yasa tasarısı bütçe açığını artırıyor ve DOGE ekibinin yaptığı çalışmaları baltalıyor” dedi.
Musk bu konuda yalnız değil. Trump’ın Silikon Vadisi’ndeki bazı müttefikleri arasında da yasa tasarısına karşı bir tutum gözlemleniyor. Bunun başlıca nedeni, tasarının geçmesi hâlinde 3 trilyon doları aşabilecek bir bütçe açığı yaratma ihtimali. Bununla birlikte şu ana kadar, Musk’ın Hükümet Verimliliği Departmanı (DOGE) tarafından önerilen kesintilerde yasalaştırılmış değil.
Trump’ın seçim kampanyasında bağış toplama etkinliği düzenleyen girişim sermayedarı Chamath Palihapitiya, popüler bir podcast programının son bölümünde yasa tasarısı için “tam bir yük” ifadelerini kullandı.
Podcast’in söz konusu bölümünde dört katılımcının üçü yasa tasarısını eleştirdi. Sunuculardan Jason Calacanis, tasarıyı Trump’ın liderlik zaafı olarak nitelendirdi.
Dördüncü isim olan David Sacks ise diğerlerinden ayrıldı. Trump’a en yakın isimlerden biri olan Sacks, şu anda Beyaz Saray’ın yapay zekâ ve kripto para danışmanı olarak görev yapıyor. Sacks, özellikle vergi indirimleri gibi bazı maddeleri savundu ve “Burada neleri başarabileceğimiz konusunda gerçekçi olmak zorundayız” dedi.
Ancak diğer üç ismin sert eleştirileri teknoloji dünyasındaki benzer görüşteki isimler tarafından hızla paylaşıldı. Eleştiriler arasında mali sorumsuzluk suçlamaları öne çıktı.
Silikon Vadisi’nden bazı isimler yasa tasarısındaki bazı maddelere destek verdi. Örneğin Uber CEO’su Dara Khosrowshahi, Trump’ın bahşiş gelirlerinden vergi alınmaması planına gig ekonomisi çalışanlarının dahil edilmesini övdü. Ancak diğer önde gelen isimler ya sessiz kaldı ya da temkinli yaklaştı.
Yasa tasarısına yönelik eleştiriler artıyor
Silikon Vadisi’nden gelen muhalefet, bazı seçmenler anketleriyle ve bu hafta yapılan yeni bir Morning Consult anketindeki yanıtlarla da örtüşüyor. Anket sonuçlarına göre, tasarının ana bileşenleri olan vergi değişiklikleri ve Medicaid fonlarının azaltılması gibi maddeler açıklandığında katılımcıların %50’si pakete karşı çıktı.
Bu siyasi baskı Trump üzerinde de bir etki yarattı. Yasa tasarısı Temsilciler Meclisi’nden geçtikten sonra Trump, ertesi sabah Senato’ya “bu yasayı mümkün olan en kısa sürede masama gönderin!” çağrısında bulunmuştu. Ancak sadece birkaç gün sonra, değişikliklere açık olabileceğini belirten daha yumuşak bir dil kullandı.
Çarşamba günü öğleden sonra eleştirilerle ilgili bir soruya cevap veren Trump, Musk’a yönelik doğrudan bir eleştiri yapmaktan kaçındı. Ancak mevcut yasa tasarısıyla ilgili olarak “Bazı yönlerinden memnun değilim” diyerek bazı değişikliklerin gündeme gelebileceğini ima etti.
Sorunun büyük bir kısmı, Musk ve DOGE müttefiklerinin aylardır Washington’da verdikleri dev tasarruf vaatlerinden kaynaklanıyor. En az 2 trilyon dolarlık bir bütçe kesintisi sözü veren DOGE ekibi, federal çalışanlar arasında karmaşaya neden oldu. Musk da son dönemde bir miktar geri adım attı.
Brookings Enstitüsü’nün gerçek zamanlı kamu harcamalarını izleyen verilerine göre, 2025 takvim yılında toplam kamu harcamaları 2024 seviyelerine göre hafif artış gösterdi. Ancak DOGE’nin etkisi, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) gibi daha küçük kurumlarda açıkça görülüyor.
Washington Post’a verdiği ayrı bir röportajda Musk, maliyetleri düşürme projesinin yarattığı eleştirilerden ve muhalefetten yakındı. Ünlü milyarder “DOGE artık her şeyin günah keçisi haline geliyor” dedi.
Musk, yasa tasarısı görüşülürken geçen hafta yaptığı bir paylaşımda da muhalefet sinyali vermişti ve “Devletin savurganlığı o kadar büyük ki, ülkemizi ancak radikal verimlilik artışları kurtarabilir” ifadelerini kullanmıştı.
Bu haftaki CBS röportajında ise çok daha net konuştu.
Musk, Trump’ın ‘büyük ve güzel yasa tasarısı’ ifadelerine atıfta bulunarak, “Bence bir yasa tasarısı ya büyük olabilir ya da güzel olabilir. Ama ikisini birden olabileceğini sanmıyorum. Bu benim kişisel görüşüm” dedi.
