Son yıllarda süratle yaygınlaşan obezite çağdaş çağın en tehlikeli pandemisi olarak kabul ediliyor. Dünya Sıhhat Örgütü, beden yağ kitlesinin olağan kabul edilen seviyelerin üzerine çıkması manasına gelen obeziteyi hastalık olarak kabul ederken, günümüzde dünya üzerinde yaklaşık 500 milyon erişkinin ve 50 milyon çocuğun obeziteye bağlı kıymetli sıhhat sıkıntıları yaşadığı belirtiliyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Celal Kızılkaya “Yapılan araştırmalar, obezite sıklığının ülkemizde de misal seviyelerde olduğunu göstermektedir. Obezite hastalığı günümüzde önlenebilir vefat nedenleri ortasında sigaradan sonra ikinci sırada yer almaktadır. Estetik bir meseleden çok daha öte hayati riske neden olabilen obezite; kalp-damar sistemi hastalıkları, akciğer hastalıkları, diyabet, iskelet sistemi hastalıkları, yüksek tansiyon hatta kanser oluşumuna taban hazırlamakta ya da hastalığı daha da ağırlaştırmaktadır. Dünya Sıhhat Örgütü obeziteyi en riskli on hastalıktan biri olarak kabul etmiştir” diyor. Pekala obeziteden kurtulmak için neler yapılabilir? Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Celal Kızılkaya obezite hastalarına 7 adımda yol haritası çizdi, değerli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
Doğru beslenme
Doğru ve istikrarlı beslenme, kilo vermede ve sonrasında kilo korunmasında dikkat edilmesi gereken en temel kuraldır. Mevcut yeme alışkanlığımızdan çıkıp yesyeni bir yola girmeliyiz. Glisemik indeksi yüksek olan besinleri diyetimizde azaltıp, liften varlıklı beslenmeliyiz. Kan şekerini süratli yükseltip düşüren besinlerden uzak durmalıyız. Öğünlerimiz sindirimi sıkıntı eserlerden arınmalı ve sadeleştirilmelidir. Porsiyonlarımız küçültülmeli, gün içi öğün sayısı bazal metabolizmamıza uygun formda artırılmalıdır. Gün içinde uygun ölçüde karbonhidrat, yağ ve protein alımını sağlamak bedenin gereksinimlerini gerçek bir formda karşılamamızı ve devamlılığın sağlanmasını destekleyecektir. Beslenmemizin bu ana sınırlar çerçevesinde mümkünse profosyonel dayanak alarak ayarlanması hem devamlılığı hem de hakikat formda kilo randımanını sağlayacaktır.
Yeterli su tüketimi
Yeterli su tüketimi gerçek diyetin vazgeçilmez ögelerinden biri. Tüketilmesi gereken sıvı ölçüsü bireyin cinsiyetine, çevresel etmenlere nazaran değişir. Ortalama bir bayanın günlük alması gereken toplam sıvı ölçüsü yaklaşık 2,7 litreyken, bir erkeğin 3,7 litredir. Bu toplam sıvı ölçüsüdür. Diyetin içeriğine nazaran içilen su ölçüsü buna nazaran ayarlanmalıdır. Su içmek tokluk hissini arttıracağı üzere metabolizmayı canlı tutarak ve enzim aktivitesini optimize ederek kilo vermeyi kolaylaştırır. Katı ve sıvı yiyecekleri eş vakitli tüketmemek de dikkat etmemiz gereken ana ögelerden biri olmalıdır. Katı ve sıvı ortasında yaklaşık 30 dakika müddet bulunması gerekir. Bir öğünde birebir anda katı ve sıvı tüketmememek gerekir.
Hareketli ömür ve tertipli egzersiz
Hareketsiz (sedanter) ömür kişinin metabolizmasını yavaşlattığından kesinlikle hareketli bir hayat benimsemeliyiz. Lakin kilolu bir bireyin hareket kabiliyeti de beraberinde azaldığı ve hareket azaldıkça kilo alımı da arttığından bu kısır döngüyü evvel diyet düzenlemesi ile ve çabucak beraberinde hareketli yaşama geçerek kırmalıyız. Harekete geçerken; öncelikle hafif tempolu yürüyüşlerden başlamalı, kısa aradan giderek daha uzun aralıklara yanlışsız yol alırken tempoyu da hafif hafif artırmalıyız. Yürüyüş hayat biçimimizin bir kesimi haline gelmeli. Daha sonra buna hafif tempo koşu üzere bir üst basamak aktiviteleri ekleyeceğiz. Eklem sorunları olanlar su içinde antrenman ya da yüzme ile kesinlikle hareketi hayatlarına katmalı.
Psikolojik destek
Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Celal Kızılkaya “Obezite hastalarının toplum içerisinde yaşadığı sorunlar toplumdan soyutlanmalarına, hareketsizliğe ve depresyona yol açarken bu da çoğunlukla yeme davranışı olarak geri döner. Bu toplumsal yıkıcı kısır döngünün kırılması bu yoldaki başarıyı elde etmek için elzemdir. Bu nedenle kilolu bireye verilecek ruhsal dayanak hayati değer taşır. Kilolu bireyin özgüvenini kazanması ve toplumsal etrafında her biçimde varlığının bir paha olduğunu görmesi sağlanmalıdır. Obezite sorunu olan bireyin alacağı toplumsal takviye, olaylara olumlu bakmasını sağlayacak, hayat hali değişikliğini destekleyecektir. Bu mevzuda profesyonel takviye almak bu yoldaki muvaffakiyetin bâtın anahtarlarından biridir” diyor.
Cerrahi olmayan yardımcı tahlil yöntemleri
Obezite ile çabada sağlıklı hayat alışkanlığı kazanmanın yanı sıra, uygun bireylerde ilaç tedavileri ya da endoskopik usuller de yarar sağlayabiliyor. Doç. Dr. Kızılkaya bu prosedürleri şöyle anlatıyor: “Obezite tedavisinde diyete yardımcı olmak ismine kullanılan ilaçlar bulunmaktadır. Bu ilaçlar ile yapılan diyet ve beraberindeki ömür üslubu değişikliği hastaları muvaffakiyete götürebilmektedir. Bu bahiste iştahı azaltarak yardımcı olan ilaçlar olduğu üzere yağ emilimini azaltan ilaçlar da mevcuttur. Burada kıymetli olan gerçek bireye yanlışsız ilacı vermektir. Bunun için profesyonel dayanak almak yani hekim eşliğinde ilaç kullanmak en yanlışsız ve olması gereken yoldur. Endoskopik yollar; günümüzde sık uygulanan mide balonu, mide botoksu ve yeni gelişmekte olan endoskopik tüp mide (gastroplasti) süreçleridir. Fakat bu süreçlerden deneysel olanlar vardır. Yardımcı endoskopik süreçler kesinlikle bu hususta deneyimli tabipler tarafından önerilmeli ve yapılmalıdır.”
Obezite ameliyatları
Diyet ve hayat biçimi değişikliğine karşın kilo verememiş bireylerde obezitenin tedavisinde cerrahi prosedürlerin düşünülebileceğini belirten Doç. Dr. Kızılkaya “Vücut kitle indeksi (VKİ) 40’ın üzerinde olan, VKİ 35’in üzerinde olup ilgili kronik hastalığı olanlara obezite cerrahisi önerilebilir. VKİ 30-35 ortasında olan fakat önemli diyabeti ve metabolik sendromu olan hastalarda cerrahi, multidisipliner bir yaklaşımla önerilebilecek uygun bir yoldur. Obezite cerrahisi olarak dünyada en sık tüp mide (sleeve gastrektomi) ameliyatı tercih edilmektedir. Daha sonra bypass cerrahileri yer almaktadır. Obezite cerrahisi geçiren hastada hedeflenen kiloya yaklaşık 1 yıl içerisinde varılır. Bu tedavi sisteminde her mevzunun en uygun kurallarda bir ortaya gelmesi sağlanarak istenmeyen sonuçların meydana gelmesi engellenmiş olacaktır. Bu nedenle ameliyata karar vermiş olan, obezite sorunu olan bir kişinin bu mevzuyu çok uygun araştırarak karar vermesi ve bu mevzuda profesyonel grup ile ilişki kurarak tavsiyeler alması çok önemlidir” diyor.
Ameliyat sonrası kilo idaresi
Ameliyat olmakla işin bitmeyip bilakis yeni başladığını vurgulayan Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Celal Kızılkaya şu ikazlarda bulunuyor: “Ameliyat sonrası diyet değişim basamakları, süratli kilo randımanı devrinde destekleyici destekler, takip programı ve eş vakitli idmanlar vb. hepsi birlikte birebir yolda kıymetlendirilmesi gereken süreçlerdir. Ve bu yolda takipte cerrahın rolü büyüktür. Takip programı olmadan cerrahinin mutlak muvaffakiyete ulaşması ve kalıcılığının sağlanması çok güçtür. Münasebetiyle bu devirde kişinin sistemli takip programına katılması sağlanmalı ve bu mevzuda cerrah etkin rol almalıdır. Tertipli denetim programının olmaması şahısta eski alışkanlıklara dönüş ihtimalinin artmasına neden olmaktadır. Ne yazık ki günümüzde bu mevzudaki eksiklik nedeni ile tekrar kilo alımları ve tekrar ameliyat olma oranları azımsanmayacak kadar artmıştır. Hasebiyle bu ana ögeler çerçevesinde hakikat bir plan ile obezite rahatlıkla aşılabilecek önemli bir sıhhat sorunudur.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
