“Sağlık Modülü” isimli özel bahisli çalışma 2022 yılında Gelir ve Hayat Şartları Araştırması ile birlikte modül olarak uygulanmıştır. Avrupa Birliği ülkeleri ile birebir periyotta uygulanan modülün hedefi, hanelerdeki 15 yaş ve üstündeki tüm fertlerin sıhhat durumlarını ve sıhhat harcamalarının hanehalkına getirdiği yükü tespit etmektir.
Son yıllarda yoksulluğun yanı sıra toplumsal dışlanma kavramının da değerli hale gelmesiyle yoksulluk yahut toplumsal dışlanma göstergesi olan “AROPE” üretilmeye başlanmıştır. AROPE göstergesi, Eurostat tarafından birinci sefer Avrupa 2020 gayeleri kapsamında önerilmiş bir göstergedir. Nispî yoksulluk yahut maddi ve toplumsal mahrumluk içinde olan yahut çok düşük çalışma yoğunluğu olan hanelerde yaşayan fertler “yoksul yahut toplumsal dışlanmış” olarak tanımlanmaktadır.
Muayene ve tedavi harcamaları hanelerin %7,3’üne çok yük getirdi
Hanelerin %7,3’üne hekim muayene ve tedavi harcamalarının çok yük getirdiği, %36,1’ine biraz yük getirdiği, %47,7’sine ise yük getirmeği görüldü. Diş muayene ve tedavi harcamaları hanelerin %5,5’ine çok, %25,8’ine biraz yük getirirken %32,2’sine yük getirmedi. İlaç harcamaları ise hanelerin %5,9’una çok, %37,3’üne biraz yük getirdi. Hanelerin %50,8’i ilaç harcamalarının yük getirmediğini belirtti.
Son 12 ay içerisinde hanelerin %9,0’ı muayene yahut tedavi, %36,6’sı diş muayenesi yahut tedavisi, %6,0’ı ilaç harcaması yapmadı.
En yüksek %20’lik gelir kümesindeki hanelerin %32,8’inde diş muayenesi harcaması olmadı
Doktor muayene ve tedavi ile ilaç için harcama yapmama durumunun hanelerin gelir kümelerinden çok etkilenmediği görüldü. Diş muayene ve tedavisine birinci (en düşük) %20’lik gelir kümesinde olanların %51,9’unun, ikinci %20’lik gelir kümesinin %44,8’inin, üçüncü %20’lik gelir kümesinin %40,6’sının, dördüncü %20’lik gelir kümesinin %36,9’unun, beşinci (en yüksek) gelir kümesinin ise %32,8’inin harcama yapmadığı görüldü.
En düşük %20’lik gelir kümesindeki hanelerin %49,1’ine tabip muayene ve tedavi, %27,8’ine diş muayene ve tedavi, %52,2’sine ise ilaç harcamaları yük getirdi. En yüksek %20’lik gelir kümesindeki hanelerin %60,4’ü hekim muayene ve tedavi, %41,1’i diş muayene ve tedavi, %65,7’si ilaç harcamalarının yük getirmediğini belirtti.
Yoksulluk riski altında olmayanların %31,3’ü çoğunlukla oturarak çalışanlar
Bir işte çalışan 15 yaş ve üstü fertlerin tüm çalıştıkları mühlet incelendiğinde çoğunlukla bu fertlerin %28,2’sinin oturarak, %47,9’unun ayakta durarak, %18,4’ünün yürüyerek yahut orta seviye fizikî aktivite yaparak, %5,6’sının ise ağır iş ya da ağır fizikî aktivite yaparak çalıştığı görüldü.
Yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olan fertlerin %16,8’i oturarak çalışırken risk altında olmayan fertler için bu oran %31,3 oldu. Yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olan fertlerin %10,1’inin ağır iş ya da aktivite yaparak çalışma hayatını geçirdiği görüldü.
Bir işte çalışsın ya da çalışmasın 15 yaş ve üstü fertlerin olağan bir haftada iş dışında geçirilen vakitleri incelendiğinde bu fertlerin %4,4’ünün ‘Günde iki defa yahut daha fazla”, %12,6’sının ‘Günde bir kere’, %6,5’inin ‘Haftada 4-6 kere’, %9,3’ünün ‘Haftada 1-3 kere’, %3,5’inin ‘Haftada 1 kezden az’ en az 10 dakika boyunca aralıksız devam eden fizikî aktivite yahut boş vakit aktivitesi yaptıkları tespit edildi. Fertlerin %63,8’inin ise fizikî aktivite yahut boş vakit faaliyetlerine vakit ayırmadığı görüldü.
Fertlerin %97,1’i bağlantı faaliyetlerinde zorlanmıyor
Modül kapsamındaki 15 yaş ve üstü fertlerin %97,1’i bağlantı kurmada, %95,7’si öz bakımında, %90,6’sı işitmede, %84,5’i bir şeyleri hatırlamada, %80,3’ü yürümede ve %80,1’i görmede sorun yaşamadığını söz etti. En çok zorlanılan faaliyetler ise sırası ile %19,7 ile görme, %19,2 ile yürüme, %15,2 ile hatırlama olurken fertlerin yalnızca %2,7’si bağlantı faaliyetlerinde zorlandığını söyledi.
Fertlerin en çok yapamadığını belirttiği faaliyetler ise %0,6 ile öz bakım, %0,5 ile yürüme, %0,3 ile bir şeyleri hatırlama ve irtibat kurma faaliyetleri oldu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
