Mide kanseri, en sık görülen kanserler ortasında 6. sırada yer alıyor. Dünya Sıhhat Örgütü’nün raporuna nazaran; kanserler dünya çapında yılda 7,6 milyon kişinin vefatından sorumlu oluyor ve bu ölümlerin yaklaşık 736 bini mide kanserinden kaynaklanıyor. Ülkemizde 2020 yılında yıllık yeni kanser hadise sayısı 233 bin 834 olarak tespit edilirken, bu sayılardan bin 3075’inin mide kanseri olduğu belirtiliyor. Acıbadem Fulya Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Atakan Yeşil, son beş yıldır ülkemizde mide kanserinin 50 yaş altındaki bireylerde daha sık teşhis edildiğine dikkat çekerek, “Bunun nedeni ise otoimmün gastrit sıklığının artması, antibiyotik kullanımına bağlı olarak bağırsak florasının bozulması ve asit baskılayan ilaçların çok ağır kullanılması, sigara kullanımı ile beslenme alışkanlıklarının değişmesi olabilir” diyor.
Mide kanseri ekseriyetle belirti vermeden sinsi bir biçimde ilerlediği için teşhis edildiğinde sıklıkla etraf lenf nodları ile organlarına yayılmış oluyor. Hasebiyle mide kanserinden korunmak yaşamsal değere sahip. Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Atakan Yeşil, “Sinsi bir hastalık olan mide kanserinden korunmanın en uygun yolu hiçbir yakınma olmasa bile 50 yaş üstünde check-up emelli endoskopi yaptırmaktır. Ayrıyeten şikayeti olan hastaların ise daha genç yaşta olsalar bile tabiplerinin isteği üzerine endoskopi yaptırmaları çok değerlidir. Çünkü, endoskopi ile Helicobakter Pylori bakterisi tespit edilebiliyor ve kanser riski olduğu düşünülen bireyler tedavi edilip risk azaltılabiliyor” diyor. Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Atakan Yeşil, mide kanseri riskini artıran 12 etkeni anlattı; değerli bilgiler verdi!
Aile öyküsü
Aile hikayesi mide kanseri için risk faktörü olarak görülüyor. Mide kanseri olan şahısların kardeşleri ve çocuklarının mide kanserine yakalanma riski artıyor. Prof. Dr. Atakan Yeşil, “Ancak bu artışın genetik mi yoksa Helicobacter Pylori enfeksiyonu üzere öbür risk faktörlerinden mi kaynaklandığı şimdi bilinmiyor” diyor.
İlerleyen yaş
Diğer kanser tiplerinde olduğu üzere mide kanseri de ileri yaşlarda daha sık görülüyor. O denli ki her 100 mide kanserinden 95 üzere epeyce yüksek bir oranı 50 yaş ve üzeri bireylerde teşhis ediliyor.
Çok tuzlu gıdalar
Mide kanserinin görülme yaygınlığı dünya çapında ülkeden ülkeye değişiyor. Bu değişim bir ölçüde bölgeler ortasındaki diyet farklılıkları ile açıklanabiliyor. Örneğin, çok tuzlu besinlerin fazla tüketildiği bir beslenme modeli mide kanseri riskini artırıyor. Münasebetiyle çok tuzlu salamura besinlerin tanınan olduğu Japonya’da mide kanseri çok yüksek oranda seyrediyor. Ayrıyeten kimi konserve ve işlenmiş besinlerin ağır olduğu bir beslenme alışkanlığı da mide kanseri riskini artırabiliyor.
İşlenmiş ve kırmızı et
Yapılan çeşitli çalışmalar; işlenmiş eti çok tüketen şahıslarda (en sık fast food üslubu beslenme) mide kanseri riskinde küçük bir artış olduğunu saptamış. İşlenmiş etlere pastırma, sosis, sucuk ve jambonun dahil olduğu belirtiliyor. Bu etler mide kanseriyle irtibatı saptanan ve nitrozaminler denilen kimyasal unsurlar içeriyorlar. Bunların yanı sıra kırmızı eti çok sık ve fazla tüketen bireylerde de mide kanseri riski yükseliyor. Son çalışmalar, vejetaryenlerde et tüketen bireylere nazaran mide kanseri riskinin daha düşük olabileceğini gösterdi.
Helicobacter Pylori enfeksiyonu
Helicobacter Pylori enfeksiyonu midenin alt kısmında kanser riskini yaklaşık 6 kat artırıyor. Bu enfeksiyonun cagA olumlu Helicobacter Pylori denen belli bir tipi, mide kanseri riskini daha da yükseltebiliyor. Prof. Dr. Atakan Yeşil, “Ancak bu bakteri ile enfekte olan milyonlarca kişinin birçok kanser olmadığı için mide kanserinin oluşumunda öteki faktörlerin de devrede olduğunu söyleyebiliriz. Beslenme ve sigara kullanımı Helicobacter Pylori bakterisiyle etkileşime geçtiğinde kansere yol açıyor olabilir” diyor. Helicobacter Pylori’nin çoklukla antibiyotik ile kolaylıkla tedavi edilebildiğini belirten Prof. Dr. Atakan Yeşil, “Ancak bu bakteriyi tedavi etmek ne kadar yararlıdır, bundan emin değiliz. Çünkü, Helicobakter Pylori yemek borusu adenokarsinomu ismi verilen belli bir cins yemek borusu (özofagus) kanserine karşı hami olabiliyor” bilgisini veriyor.
Sigara kullanımı
Sigara dumanı içerdiği çok sayıda kimyasal içerik nedeniyle mide kanseri için de değerli bir risk faktörü. O denli ki sigara kullanımı mide kanseri riskini iki kat artırıyor. Sigara içen ve Helicobakter Pylori enfeksiyonu olan şahıslar, bu enfeksiyonu olmayan ve sigara içmeyen şahıslara nazaran 10 kat daha fazla risk taşıyorlar. Sigara içmediği halde dumanına maruz kalan şahıslar de birebir riski taşıyorlar.
Zayıflamış bağışıklık sistemi
HIV (Human Immunodeficiency Virus) ile AIDS hastalarında, enfeksiyon nedeniyle bağışıklık sistemi baskılanmış olan hastalarda ve organ nakli sonrasında ilaç kullanan hastalarda mide kanseri iki kat fazla görülüyor. Bunun nedeni ise bu tip durumların Helicobacter Pylori üzere enfeksiyon risklerini arttırabilmesi.
Asit reflüsü
Asit reflüsü mide asidinin yemek borusuna (özofagus) geri gitmesi olarak tanımlanıyor. Bu durum yemek borusu (özofajit) iltihabına yol açabiliyor. Asit reflüsü midenin özofagusa en yakın bölgesinde kanser riskini arttırabiliyor.
Obezite
Obezite hayatı tehdit eden pek çok önemli sıhhat meselelerine yol açabiliyor. Örneğin, insülin direnci üzerinden mide kanseri riskini arttıran tesire sahip oluyor. Münasebetiyle sağlıklı bir ömür için fazla kiloların verilmesi büyük değere sahip. Çok kilolu bireylerde uygulanan obezite cerrahisi bedendeki yağ oranını azalmasını, bu yağ hücrelerinden salınan ve kansere yol açan hormonların da dolaylı formda azalmasını sağlıyor. Bu tesiriyle pek çok kanser riskini değerli oranda düşürüyor. Bununla birlikte obezite cerrahisinde süreçlerin midede üretilen asit ölçüsünü düşürdükleri için mide kanseri riskini ise bir ölçü artırdıkları gösterilmiş. Bu nedenle obezite cerrahisinin yalnızca estetik gayeli düşünülmeyip, gereksinim durumunda yapılması değer taşıyor.
Gelişigüzel mide esirgeyici kullanmak
Mide gözetici kullanımı nedeniyle mide asidinin azalması ve mide PH’nın artması hem bakterilerin üremesi için kolay ortam oluşturuyor hem de vitamin eksikliklerine neden oluyor. Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Atakan Yeşil, kronik asit düşüklüğünün atrofik gastrite yer hazırlarken mide kanseri riskini de artırdığına işaret ederek, “Bu nedenle tabibin önerisi olmadan mide gözetici ilaçların kullanımından katiyen kaçınılmalıdır” diyor.
Radyasyon
Geçmişte mide kanseri tıbbi X-ray ışınlarına (röntgen) maruz kalmayla ilintili olmuştu. Günümüz teknolojisinde ise röntgenlerde maruz kalınan X-ışınındaki radyasyon ölçüsü eskisinden çok daha düşük. Fakat kimi başka tıbbi usuller, mesela BT (Bilgisayarlı Tomografi) taramalarında değerli ölçüde radyasyon olduğunu belirten Prof. Dr. Atakan Yeşil, “BT çekimleri yalnızca gereksiniminiz olduğunda kullanılırsa bu sizin için ziyanlı değildir” diyor.
Kanser hastası olmak
Daha evvel prostat, göğüs, mesane ya da testis kanseri geçiren erkeklerin mide kanseri riskinde hafif bir artış oluyor. Bayanlar da yumurtalık, göğüs ya da rahim ağzı kanseri geçirmişlerse mide kanserine yakalanma riskleri artıyor. Her iki cinsiyet içinse yemek borusu (özofagus), bağırsak yahut trioit kanseri, melanom olmayan cilt kanseri ile non Hodgkin lenfoma hikayesi mide kanseri riskini artırıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
