İLAÇ MI? STENT Mİ? AMELİYAT MI?
Sağlıklı bir hayat için sağlıklı bir kalp gerekiyor. Fakat tüm dünyada mevte yol açan sebeplerin yüzde 16’sını koroner arter hastalığı oluşturuyor. Hastalar, ilaç mı stent mi yoksa ameliyat mı? sorusuna karşılık ararken Acıbadem Bakırköy Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. İstek Türköz, koroner arter hastalarında en uygun tedavinin, hastalığın derecesi, sıkıntılı damar sayısı ve ek hastalıkların olup olmaması gibi diğer faktörlerin göz önünde bulundurularak kardiyolog ve kalp damar cerrahlarının ortak kararıyla belirlenmesi gerektiğini söylüyor.
Koroner arter hastalığına yol açan risklerin başında ise sigara kullanımı, hipertansiyon ve diyabet hastalığı, beslenme biçimi, ailesel yatkınlık ile gerilim geliyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. İstek Türköz, “Günümüzde koroner arteri tam olarak tedavi eden bir usul şimdi olmasa da, şimdiki tedavi sistemleri sayesinde hastalığın ilerleyişi yavaşlatılabiliyor, kalp krizi riski en aza indirilebiliyor ve hayat müddeti uzatılabiliyor” diyor. Koroner arter hastalığının temel tedavi usullerini; ilaç tedavisi (medikal), girişimsel prosedürler ile damarların açılması (stent uygulanması) ve cerrahi (koroner bypass operasyonu) yol olarak özetlemek mümkün. Makul bir şikayeti ve kritik damar tıkanıklığı olmayan hastaya medikal tedavi uygulanıyor; bununla birlikte şahısta hipertansiyon, kan yağları yüksekliği ve diyabet hastalığı bulunuyorsa medikal tedaviye hiç geciktirilmeden başlanması gerekiyor.
“Stent kalp krizi riskini ortadan kaldırmaz”
Koroner anjiyografi sonrasında genel olarak kabul edilen iki yaklaşım bulunuyor; birebir damarda birden çok yerde ve uzun lezyon mevcutsa, yani yaygın bir durum varsa, üç damar tıkalıysa ve bunun yanında kalbin kasılmasında azalma başlamış ise ekseriyetle cerrahi tedavi uygulanıyor. Şayet bir yahut iki damarda kritik darlık mevcutsa ve darlık çok uzun damar bölgesini tutmuyorsa, dar yahut büsbütün tıkalı olan bölgelerin balon ve stent ile açılması tercih ediliyor. Stent tedavisinin hastada yarattığı tesire değinen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. İstek Türköz, “Halk ortasında ‘bir damarım /iki damarım/ üç damarım stent ile açıldı” sözü sıklıkla kullanılıyor. Lakin çoklu damar tıkanıklığında damarların stent tekniğiyle açılması orta ve uzun periyotta bu damarların tekrar tıkanmayacağı, hastaların kalp krizi geçirmeyeceği ve ani mevt riskinin ortadan kalkacağı manasına gelmez” diyor.
Stent sonrasında yine tıkanma ve daralma oluşabilir
Uzun periyodik diyabet hastalığı ile sıklıkla yaygın ve üç damar hastalığı olan hastalarda balon ve stent tedavisinin uzun devir için düzgün sonuç vermediği belirtiliyor. Teknik olarak damar darlıklarının ve tıkanıklıkların çok büyük bir kısmı balon ve stent süreciyle açılabilse de vakitle bu damarlarda tekrar darlık ve tıkanmaya rastlanabiliyor. O denli ki stent teknolojisindeki gelişmeler ve ilaç kaplı stentlerin kullanılmalarına karşın, stentlerde tıkanma ve daralma olmasından ötürü tekrar müdahale gerektirme oranı yılda yüzde 1-2 olarak bildiriliyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. İstek Türköz, en saygın medikal mecmualardan olan J Thorac Cardiovasc Surg’de 2023 yılında yayınlanan bir çalışmayı vurguladı. Bu çalışma, 4992 stent uygulanan hasta ile 4975 cerrahi uygulanan hastalarda 10 yılın sonunda; cerrahi operasyon geçiren hastaların hayatta kalma oranını yüzde 80, stent takılan hastaların ise yüzde 76 olduğunu ortaya koyuyor. Ortadaki fark küçük üzere görünse de tıp dünyasında istatistiksel olarak hayli kıymetli bulunuyor.
Kardiyoloji ve KVC uzmanları birlikte karar vermeli
Koroner arter hastalığında uygulanacak en uygun tedavi, kardiyolog ve kalp damar cerrahından oluşan ekibin hastayı birlikte değerlendirip, sonrasında tedavi prosedürünü tekrar birlikte belirlemeleri aslına dayanıyor. Hastaların sıklıkla cerrahi tedavi yerine balon ve stent üzere girişimsel yöntemle tedavi olmak istediklerine değinen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. İstek Türköz “En yeterli tedavi formülü, damar hastalığının derecesi ve hastalıklı damar sayısına nazaran belirleniyor. Buradaki maksat en uzun sağ kalımı sağlayacak, takiplerde kalp krizi riskini en aza indirecek ve ister anjiyografi olsun ister cerrahi, tekrarlayan teşebbüsü azaltacak tedavi olmalıdır” kelamlarıyla hastaları ve hasta yakınlarını uyarıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
