Herkesin toksik şahıslar ve ilgilerle karşılaşabileceğini belirten uzmanlar, bu bireylerin yakın etrafımızda de olabileceğini söylüyor. Münasebetlerde çaresizlik, öfke, suçluluk, daima açıklama yapma gereği hissetmek üzere hislere dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu hisleri sık yaşıyorsanız bu münasebetin toksik olduğunu söyleyebiliriz.” diyor. Toksik bireylerin özür dileme eğiliminde olmadığını vurgulayan Bhais, toksik bireylerin olumsuz hislerini karşısındakine atarak onları da aşağı çektiğinin ve bu şahıslarda ekseriyetle kişilik bozukluğu sorunu olduğunun altını çiziyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, toksik şahısların ve toksik alakaların özelliklerine dair açıklamalarda bulundu.
Toksik kişiyi ya da alakayı vakitle tanırız
Hepimizin hayatında vakit zaman toksik beşerler, toksik bağlar olabilir diyerek kelamlarına başlayan Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu kişi akrabalardan, aileden biri, arkadaş, sevgili yahut eş olabilir. Kısa periyodik hayatımıza girebilir ya da uzun müddetli hayatımızda kalabilir. Biz bu şahısları süreç içinde bize hissettirdikleri ya da bağlantının formuyla tanıyoruz.” tabirlerini kullandı.
Sık yaşadığınız olumsuz hisler münasebetin toksik olduğunu gösterir
‘Toksik’ kavramının ‘zehirli’ demek olduğunu hatırlatan Bhais, “Yani bizi zehirleyen, bizi aşağı çeken. Biz toplumsal bağlarımızı neden kurarız? Daha yeterli daha keyifli, daha başarılı olabilmek, bize cüret vermesi, takviye olması için. Lakin bu bireyler tam zıddını yapar. Biz bu şahısları nasıl tanıyoruz? Öncelikle bizim bağlarımızda hissettiğimiz hislerden bunu çıkartıyoruz. Şayet kimi beşerlerle bağlantınızda çaresizlik, öfke, suçluluk üzere, daima açıklama yapma gereği hissetmek üzere kimi hisleri sık yaşadığınızı düşünüyorsanız, bu bağlantının aslında toksik bir alaka olduğunu söyleyebiliriz. Karşı tarafın bizi bir halde manipüle ettiğini, değiştirmeye, denetim etmeye, muhakkak istikametlere çekmeye çalıştığını düşünebiliriz. Yaşadığımız bu hislerden anlayabiliriz.” diyerek toksik bağlantıyı açıkladı.
Haklı olsanız bile suçluluk hissi yaşamanıza neden olurlar
Sağlıklı bağlarda de tarafların birbirlerine yanlış davranışlarda bulunabileceğine, yanılgılar yapılabileceğine ve kırıcı olunabileceğine değinen Bhais, “Sonrasında özür bekleriz. Lakin bu bireylerde geri vites yoktur, yani geri adım atma durumu yoktur. Bu şahıslar yanlış bir şey yaptıklarını düşündüklerinde ya da siz bunu düşünüyor olsanız bile asla özür dilemezler. Hatta şöyle olur, dersiniz ki, ‘bu durumda yüzde yüz ben haklıyım, bu mevzuda da bir şey diyemez artık’. O konuşma o denli farklı yerlere sarfiyat, o denli gündemler açılır ki sonrasında siz kendinizi suçluluk hissiyle bulursunuz. Aslında baktığınızda burada da bir manipülasyon var.” dedi.
Özür dilememek gereksinimlerine âlâ geliyor
“Özür dileyememenin birçok sebebi olabilir.” diyen Bhais bu bireylerde sebebin özgüvenle bağlantılı bir sorun olduğuna dikkat çekti. Bhais, “Kendisine bir yıkım üzere gelebilir. Bu bireyler için özür dilemek, ‘ben yanlışım, ben kusurluyum, bana olan hürmet kaybolacak, bu yüzden asla geri adım atmamalıyım, sonuna kadar gitmeliyim’ demek. Alışılmış ki bunların da çocukluk öğrenmeleri ve aile yaşantılarından geldiğini biliyoruz. Bu şahıslar durduk yere bu türlü olmuyorlar. Lakin bir halde onların gereksinimlerine özür dilememek uygun geliyor. Lakin karşıdaki insanın muhtaçlığına yeterli gelmiyor.” açıklamasında bulundu.
Olumsuz hisleri size de geçer
Bu şahısların, alakalarda daha fazla sorun yaşayan, ziyan görebileceğini, yalnız olduğunu, kimseye güvenmemesi gerektiğini düşünen bireyler olabileceğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu şahısların de hayata bakışıyla baş etme metotları aslında bu bağlantı usulü. Yaşadıklarının sonucunda şahıslar bu türlü bir yol geliştiriyor. Özür dilememek, karşı tarafa kimi hisler hissetmek üzere. Zira vaktinde kendisi de bunu hissetmiş. Olumsuz his aynası diyorum ben buna. Kişi hissettiği hisleri aslında karşı tarafa aktarıyor.” dedi.
Bu şahıslarda çok önemli bir memnuniyetsizlik beklendiğini söyleyerek kelamlarına devam eden Bhais, “Sürekli mutlu olmama durumu vardır. Tenkit vardır, daima bir şeylere sinirlenirler, kızarlar, rahatsız olurlar, alınganlık gösterirler. Bir kafeye gidersiniz garsonla tartışırlar, sinemaya gideceksinizdir sinemanın yeri ile ilgili şikayet ederler. Siz de bir müddet sonra o hisleri satın alırsınız, bir müddet sonra sizde onun yanındayken bu hisleri sık hissettiğinizi daha eleştirel, daha alıngan olduğunuzu fark edersiniz. Aslında sizi de o hislerle aşağıya çekmeye çalışırlar.” halinde konuştu.
Toksik bireyler için ‘kötü kalpliler’ diyemeyiz
Bu bireylere ‘kötü insanlar’ denilemeyeceğinin altını çizen Bhais, “‘Bu kişi berbat kalpli ve bana bunu yapmaya çalışıyor’ diyemeyiz. Yalnızca hayatta öğrendikleriyle, aldıkları topladıkları bilgilerle bu türlü baş edebildikleri için kişi bunu yansıtıyor. Mesela, birebir şeyleri onlara yapmaya başlarsanız bunu olağan karşılarlar. Onlar esasen münasebetin tabiatının bu olduğunu düşünüyor. O yüzden de siz ona tıpkı halde davrandığınızda o kendini gerçekleştiren kehanet üzere düşünüyor. ‘Böyle olacağı aşikardı, zati bu türlü olmasını bekliyordum’ diye düşünürler.” kelamlarıyla açıkladı.
Toksik kişiliğin farkına varılması çok zor
Bu durumun farkında varılmasının çok güç olduğunu söyleyen Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bireyler lakin, hayatlarında ehemmiyet verdiği şahıslarla sorun yaşadığında, bağlantılarında ya da hayatı yaşama biçiminde sorun olduğunu fark ettiklerinde terapiye başvuruyor. Diyor ki, ‘ben memnun değilim, ben hayatımdan mutlu değilim, yani ortada bir şey yok fakat ben şad değilim.’ Ya da ‘Ben herkesle tartışıyorum, herkesle hengame ediyorum. Herkes benden uzaklaşıyor, yalnız hissediyorum.’ Lakin bu şikayetlerle, dolaylı yollardan fark ederek geliyorlar.” açıklamasında bulundu.
Davranışları ekseriyetle kişilik bozukluğu kaynaklı
Toksik insanların davranışlarının altında yatan nedenin aslında bir hastalık olduğunu lisana getiren Bhais, “Altta yatan neden, tasa, depresif bir durum, kişilik bozuklukları olabilir. Ekseriyetle kişilik bozuklukları daha sık gördüğümüz bir neden oluyor. Bu nedenle yeterli insan yahut berbat insan olarak değerlendirmemek, bunun bir hastalık olduğunu bilmek gerekiyor.” ihtarında bulundu.
Sağlıklı bir ilgide aldığınız kadar verebiliyor olmak önemli
Memnuniyetsiz, depresif yahut telaşlı herkese toksik denilemeyeceğine dikkat çeken Bhais kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bir ilginin başından sonuna siz bu durumları hissediyorsanız o toksik bir kişidir. Fakat bazen arkadaşlarımızın dosta gereksinimi vardır, bir şeyleri anlatmaya gereksinimi vardır. Kimi insanların çok keyifli olmadığı için sessiz kalmaya muhtaçlığı vardır. Bu devirleri de arkadaşlarla birlikte geçirmek gerekebilir. Sağlıklı bir münasebette aldığınız kadar verebiliyor olmak değerlidir. Ben şayet pahalı hissetmek ya da itimat hissi verebiliyorsam, o da bana sevgi ve şefkati verebiliyor mu? Benim gereksinimim olanı alıp ben ona muhtaçlığı olanı verebiliyor muyum? Bir taraf daha fazla veriyorsa, bir taraf daima daha fazla alıyorsa o vakit orada istikrarsız ve sağlıklı olmayan bir bağ vardır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
