Hayatımız Maden Çalıştayı Mermerin Başşehri Afyonkarahisar’da toplandı

Madencilik dalı Madencilik Bakanlığı istiyor

“Yaşam için maden, yaşamak için maden” mottosuyla Türkiye’nin yeraltı zenginliklerini iktisada kazandıran Türk madencilik kesimi “5. Hayatımızın Maden Çalıştayı”nda madencilik kesiminin meselelerinin tahlilinde tek muhatap olacak “Madencilik Bakanlığı” kurulmasını talep etti.

2017 yılından bu yana Ege Maden İhracatçıları Birliği ve İstanbul Maden İhracatçıları Birliği tarafından dönüşümlü olarak düzenlenen, maden dalı temsilcileriyle kamu kurumlarının madencilik dalının problemlerini ve tahlil tekliflerini masaya yatırdıkları “Hayatımız Maden Çalıştayı” Cumhuriyetimizin Kuruluşunun 100. Yılında, Büyük Taarruzun başladığı, mermerin başşehri Afyonkarahisar’da Ege Maden İhracatçıları Birliği mesken sahipliğinde düzenlendi. 

Alimoğlu; “Önce insan, sonra etraf, daha sonra maden”

5. Hayatımız Maden Çalıştayı’nın açılışında konuşan Ege Maden İhracatçıları Birliği Lideri İbrahim Alimoğlu, Çalıştayda maden mevzuatı, sürdürülebilirlik, madencilik algısı, dalın geleceği ve kritik hammaddeler ve hayatımızın her alanında olduğu üzere varlıklarıyla maden bölümünü de ileri taşıyan bayanlarımızın kesimdeki pozisyonlarını konuşacaklarını lisana getirdi. 

“Türkiye 80’e yakın madeni ihraç ediyor. Madenlerimiz öbür bölümlere hammadde olarak da ülke iktisadına katkı sağlıyor” tespitinde bulunan Alimoğlu, “Önce insan, sonra etraf, daha sonra maden” mottosuyla Sürdürülebilirlik odaklı ihracatımızı arttırmaya devam edeceğiz! Kesimin gereksinimlerinin farkındayız. Bürokrasiyi en aza indirmek için, en büyük muhtaçlığımız Doğal Kaynaklar Bakanlığı kurulması. Böylelikle tüm işlerimizi tek muhatap ile halledebileceğiz. Bir ortada olmak çok kıymetli. Biz madenciler için oluşturulan olumsuz algıyı da birlikte daha çok çalışarak ve lobi oluşturarak kırabiliriz. Bunun için 18 Maden STK’mız ile bir ortada hareket ediyoruz” diye konuştu. 

Çetinkaya: “Tarım da bizim, etraf de bizim, maden de bizim”

Hayatın her anında her noktasında madencilerin bin bir emekle elde ettiği eserlerin kullanıldığının altını çizen TİM Maden Bölüm Heyeti Lideri ve İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Lideri Rüstem Çetinkaya, yerin üstündeki zenginliklerimiz kadar, yer altında da mükemmel bir zenginliğe sahip olduğumuza vurgu yaptı. Çetinkaya, “Çok büyük zenginliklere sahip bir ülkeyiz. Yerin üstündeki zenginliklerimiz kadar, yer altında da mükemmel bir zenginliğe sahibiz. Turizmde, tarımda, madencilikte, üretimde ülke olarak çok daha güzel noktalara gelebiliriz. Madenciler olarak bizler, tarımı önceleyen bir anlayışla hareket ediyoruz. Biz, madenciler olarak uzun müddettir birebir şeyi söylüyoruz. Bu söylediğimize de yürekten inanıyor ve her ortamda tekrarlıyoruz. Tarım da bizim, etraf de bizim, maden de bizim” diye konuştu. 

Tarım topraklarında, sanayi fabrikalarında, meskenlerin mutfaklarında, mühendislerin hesaplama yaptığı ekranda, yeşil gücün kalbinde de, ülke iktisadının derinliklerinde de madenciler olarak yer aldıklarını tabir eden Çetinkaya kelamlarını şöyle sürdürdü; “Peki! Bunları yaptığımız için, hayatın devamlılığını sağladığımız için kamuoyu nezdinde madenciler olarak el üstünde tutuluyor muyuz?” Tabi ki hayır. Bilakis, yaptığımız işler daima farklı ortamlarda tartışmalara husus oluyor, daima aslı astarı olmayan suçlamalarla yaftalanıyoruz. Ülkemizin ve dünyanın geleceğini inşa eden madenciler olarak, kendimizi anlatmaya, işlerimizi yapmaya devam etmeye çalışıyoruz. Maden dalının ve madencilerimizin Türkiye’nin gayelerine ulaşabilmesi için vazgeçilmez olduğunu her platformda lisana getirmeye çalışıyoruz. Zira çok âlâ biliyoruz ki biz, işimizi çok düzgün yapıyoruz. Devletimizin gücü, kamunun dayanakları ve madencilerimizin azmiyle çok daha yeterli işler yapacağımıza yürekten inanıyoruz. Zira madenciliği kurallara uygun olarak, devletin tanımladığı sonlar ve kanunlar çerçevesinde yapıyoruz. Ülkemiz için üretiyor, ülkemiz için istihdam yaratıyoruz. Şayet, ülkemiz Mustafa Kemal Atatürk’ün amaç gösterdiği muasır medeniyetler düzeyine ulaşacaksa bunun kalbinde de madenciler olarak biz yer alacağız. Yerin altındaki zenginlikleri yer yüzü ile buluşturmak için canla başla uğraş eden biz madenciler, bunu yapmaya devam edeceğiz. Ülkemiz için çalışıp, ülkemizi maksatlarına ulaştıracağız.”

Vali Yiğitbaşı: “Mermer her medeniyetin yapılarını süslüyor”

Mermeri, tarihin ve coğrafyanın armağanı olarak nitelendiren Afyonkarahisar Valisi Doç. Dr. Kübra Güran Yiğitbaşı, “Roma’dan Bizans’a Selçuklu’dan Osmanlı’ya Akdeniz kıyılarında yaşamış tüm medeniyetlerin bugüne ulaşan en kıymetli yapıtları mermerin bize mirasıdır. Bu topraklarda, Hitit periyodu için yapılan arkeolojik çalışmalardan elde edilen süsleme ve heykellerde, Antik Yunan ve Roma periyoduna ilişkin tiyatro, heykel ve arenalarda, Selçuklu periyoduna ilişkin saray, hamam, kervansaray, cami ve medrese külliyelerinde ve Osmanlı periyoduna ilişkin cami, minare ve çeşmelerde mermer sanatının en hoş örneklerini görüyoruz” formunda konuştu. 

Afyon’un 2022 yılı ihracatı 234 milyon dolar 

Afyonkarahisar’dan, Denizli’den, Balıkesir’den, Kütahya’dan çıkarılan mermer bloklarının, gelişen teknolojiyle işlenerek dünyanın dört bir yanına ihraç edildiği bilgisini veren Yiğitbaşı kelamlarını şöyle sürdürdü; “2022 yılı Türkiye geneli maden ihracatımız 6,5 milyar dolar, doğal taş ihracatımız 2,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ege Maden İhracatçıları Birliği 2022 yılı maden ihracatı ise 1,2 milyar dolar, doğal taş ihracatı 676 milyon dolar olarak gerçekleşmiş ve bunun 234 milyon doları Afyonkarahisar’dan yapıldı. 2022 yılında Afyonkarahisar Türkiye’nin doğal taş toplam ihracatında yüzde 11,20’lik hisseye sahip durumdadır. 2023 yılı birinci 9 aylık Türkiye geneli maden ihracatı 4,2 milyar dolar doğal taş 1,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2023 yılı birinci 9 aylık Ege Maden İhracatçıları Birliği maden ihracatı 804 milyon dolar, doğal taş ihracatı 510 milyon dolar olarak gerçekleşti. Orta vadede maksadımız bu sayıları artırmak olacaktır. Ege Bölgesi’nde mermer ve öteki doğal taşlar, değerli bir ihracat kalemini oluşturmakta ve ihracatın artmasının her şeyden evvel ülkemizin enflasyon sıkıntısını çözmeye değerli bir katkı sunacağına inanıyorum.”

Kılıçkaya; “Madenler olmasa sanayi üretimi olmaz”

Madenleri tüm sanayi üretimimizin ve buna bağlı olarak da ihracatımızın destekçisi olarak tanımlayan İhracat Genel Müdürü Mehmet Ali Kılıçkaya, madenlerimiz olmasaydı demir çelikten otomotive, makinadan savunma sanayiine, gemi yat imalatından iklimlendirmeye, seramikten elektrik elektronik üretimine birçok sanayi bölümünde üretim yapamaz olunamayacağının altını çizdi. 

“Cumhuriyetimizin 100. Yılını kutladığımız bugünlerde, yeni başarılara yelken açmak için daha kararlı ve daha güçlü bir formda çalışmalarımıza taraf veriyoruz” diyen Genel Müdür Kılıçkaya, “Ekonomi ve ticaretin dinamiklerinin çok süratli değiştiği, Türkiye’nin bölgesel ve global krizler ortasında kendine güçlü bir gelecek inşa etme gayreti verdiği bir devirde, gayelerimizi her vakit dünden daha ileriye taşımak üzerine kuruyoruz. Dünyamız ve ülkemiz son yıllarda Kovid-19 salgını, jeopolitik gelişmelerin neden olduğu besin ve güç krizleri, iklim değişikliği, doğal afetler ve daha birçok sınamaya sahne olurken, ne yazık ki ülkemizde şubat ayında yaşanan büyük zelzele felaketi bu olumsuz tabloyu daha da derinleştirdi. Tüm bu olumsuz gelişmelere karşın, Türkiye olarak büyüme ve ihracatta yakaladığımız güçlü seyir, ekonomimizin krizlere ve zorluklara karşı son derece dirayetli olduğunu gözler önüne serdi. Nitekim de Türkiye iktisadı 12 çeyrektir büyümekte ve istihdam yaratmaktadır. Sizlerin emekleriyle, üretime ve ihracata aralıksız devam eden ülkemiz, salgının tesirinin en çok hissedildiği 2020 yılında dahi %1,9 oranında büyümüştür. 2021 yılında da %11,4 ile güçlü bir performans yakalayan Türkiye, geçen yıl %5,5, 2023 yılının birinci çeyreğinde %3,9 ve ikinci çeyreğinde de %3,8 oranında büyümeyi başarmıştır. Büyümedeki başarımıza paralel olarak ihracatımız da artış trendini sürdürmektedir. 2021 yılında 225 milyar dolara ulaşan ihracatımız, rekorlarla dolu bir yılın akabinde 2022 yılında 254,2 milyar dolar düzeyine erişmiştir. Ekim ayında da 22,9 milyar dolarlık ihracat sayısı ile Cumhuriyet tarihimizin en yüksek Ekim ayı ihracat sayısına ulaştık. Hâlihazırda, 2023 yılı Ocak-Ekim devrinde ise 210,1 milyar dolarlık ihracat sayısına ulaşmış bulunuyoruz. Bu muvaffakiyetin mimarları ihracatçılarımızı yürekten kutluyorum! Bu başarıda madencilik bölümümüz 2022 yılındaki 6,8 milyar dolar seviyesinde ihracatı ve toplam ihracatımız içerisinde aldığı %3 hissesi ile kıymetli bir yere sahiptir. 6,8 milyar dolar ihracatımızın 2 milyar doları ham ve işlenmiş doğal taş olurken; 4,8 milyar dolar ise Doğal taş harici metalik ve mineral maden ihracatımızdır. Bugün Türk madencilik eserlerinin yaklaşık 200 ülkeye ihraç edildiğini söylemekten büyük bir memnuniyet duyuyorum. 2023 yılı birinci 10 ayı prestijiyle maden ihracatımızdaki gerilemenin farkındayız. Burada bölümün maliyet kaynaklı problemleri yanı sıra, arama, ruhsatlandırma, işletme ve maden alanlarının rehabilitasyonu basamaklarında sıkıntıları ve talepleri olduğunu da biliyoruz. Bu çalıştayın bölümün bu problemleri ve taleplerinin lisana getirilerek üzerinde istişare edilmesine ve faal tahliller bulunmasına katkı sağlayacağına inanıyorum. 2023 yılında ihracata 10 milyar TL’nin üzerinde dayanak vermiş olacağız. 2024 yılında dayanağımız 20 milyar TL’yi aşacak” dedi.

Sürdürülebilirlik ve dijital dönüşüm isimli takviye modeli hazırladık

Ticaret Bakanlığı’nın dayanaklarına “Sürdürülebilirlik ve dijital dönüşüm” isimli bir dayanak modelini ek etmek istediklerini bu bahiste bir çalışmayı Cumhurbaşkanlığı’na sunduklarını paylaşan İhracat Genel Müdürü Mehmet Ali Kılıçkaya, bu süreçte Ticaret Bakanlığı’nın TURQUALITY Takviye Programını baz aldıklarını, firmaların olgunluklarının ölçüleceğini ona nazaran takviye verileceğini, firmalara sürdürülebilirlik notu verileceğini bu nota nazaran takviyelerin şekilleneceğini aktardı. 

MAPEG Genel Müdürü Narin: “Maden bölümünün 2028 ihracat amacı 10 milyar dolar”

Madencilik kesiminin Orta Vadeli Programda ve 12. Kalkınma Planında hak ettiği bedeli bulduğunu dillendiren Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı MAPEG Genel Müdürü Arslan Narin, OVP ve 12. Kalkınma Planında madenciliğin kamu faydasının öne çıkarıldığını, ruhsat garantisinin sağlandığını lisana getirdi. 

OVP ve 12. Kalkınma Planının madencilik bölümünde düzenleyici kurumlar olarak kendilerine konut ödevini vermiş durumda olduğunu aktaran Narin, “12. Kalkınma Programındaki gayelere ulaşmak, Orta Vadede net ihracatçı duruma geçmek için çalışıyoruz. 12. Kalkınma Planında 2028 maden ihracatımızın 10 milyar dolar gaye konuldu biz bunu da geçeceğimize inanıyoruz. Biz madencilik kesimine ortam sağlayacağız” formunda konuştu. 

Karacabey: “Madencilik ve ormancılık birlikte sürdürülebilir”

Bir fidan dikildiği vakit 120 yılda orman oluştuğunu tabir eden Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey, “Nefes alabilmemiz için pak su, oksijenin kaynağı ormanlar. Orman ve madenlerin birbiriyle kıyaslamak yanlışsız değil” diyen Karacabey, “Karbon yutak alanları ormanlar. Maden ve ormanlar birbirinin hasmı değil. Madencilik ve ormancılık birlikte sürdürülebilir, daima birlikte bunun kamuoyuna gerçek anlatılması için ortak sorumluluğumuz var. Bugüne kadar bu husus üzerinde durmadık. Bunun kamuoyuna tesirli bir biçimde anlatılması gerekiyor” tespitinde bulundu.

“Madenler bulunduğu yerden çıkarılmak zorunda, diğer bir yerden çıkaralım diyemiyoruz ancak etrafa ve o ortamda bulunan canlılara ziyan vermeden çıkarmanın yolunu bulmamız gerekiyor” diyen Karacabey kelamlarını şöyle tamamladı; “Madencilikte sıfır atığı kendimize şiar edinmeliyiz. Mermer ocaklarının pasalarını değerlendirmeliyiz ve çevrecilerin hassasiyetlerine kulak vermeliyiz. Etrafa ziyan vermemeliyiz. Ormancılıkta müdafaa kullanma istikrarını gözeterek faaliyetleri gözetmemiz gerekiyor. Alışılmış yaptığımız madencilik dalında rehabilite çalışmalarında hoş örnekler var. O bölgede madencilik yapıldığını bilmesek fark etmeyeceğimiz örnekler var. Bu örnekleri kamuoyuna daha çok anlatmalıyız. Madencilik bölümünde sürecin kısaltılması konusunda daima baş yoruyoruz yatırımcının önünde bu derece bir prosedür olmaması gerekir. Her bakanlık bu süreçlerle ilgili başka mesai harcıyor. Yatırım ortamının uygunlaştırılması için ruhsat, ÇED ve Müsaade Dokümanı tek bakanlıkça yürütülsün diye önerdik. Hususun değerlendirmesi sürüyor. Her türlü teklife açığız.”

Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey, orman yangınlarına müdahale de de madencilerin orman teşkilatına çok yardımcı olduğunu, madencilik bölümüne çok teşekkür ettiklerini kelamlarına ekledi. 

Afyonkarahisar Milletvekili İbrahim Yurdunuseven, Maden bölümünün lokomotifinin mermer, mermerin başşehrinin Afyon olduğunu, vakitle mermercilik dalının büyük bir gelişim gösterdiğini, Hükümetin madencilik dalının meselelerinin tahlili için bir irade ortaya koyduğunu, Türkiye’de madencilik, etraf ve tarım dallarının birlikteliğinin hoş örneklerinin kamuoyu ile daha fazla paylaşılması davetinde bulundu. 

“Ankara’da madencilerimizin sıkıntılarının tahlilinin takipçisi oluyoruz” diyen Afyonkarahisar Milletvekili Av. Ali Özkaya, “Acilen bizim yapmamız gereken sizleri tek elden ruhsat güvenliğine kavuşturmak. Ruhsatı aldınız, ÇED raporunu aldınız. Sonrasında Orman Teşkilatı, burası koruma alanı dediği vakit olmuyor. Hukuk devleti olarak ruhsat güvenliğini sağlamamız gerekiyor. Bu çalıştayın sonuçlarını Cumhurbaşkanımıza sunalım. Kanun gerekiyorsa takipçisi olalım. Bir tarafta atık, bir tarafta taş ocağı var. Bakanlıklar taş ocağı yetkisi verirken evvel mermer atıklarını değerlendir demesi lazım. Bugün mermer fabrikaları besin fabrikaları üzere, güneş gücünden su arıtmaya kadar her türlü sistem var. Hepimizin sorumluluğu memleketimizin refahını artırmak bunu biz yapabiliriz” diyerek kelamlarını tamamladı. 

Afyonkarahisar Belediye Lideri Mehmet Zeybek, gastronomide Hatay ve Gaziantep ile birlikte Türkiye’nin en âlâ üç merkezinden biri olduklarını, Afyonkarahisar olarak mermer ve termalin başşehri pozisyonunda olduklarını, 27 bin yatak kapasitesine ulaştıklarını, jeotermali güç üretiminde, seracılıkta, turizmde ve ısıtmada kullandıklarını dillendirdi.  

Serteser; “Afyon’da 10 bin 210 kişi ekmeğini taştan çıkarıyor”

İstanbul Maden İhracatçıları Birliği İdare Şurası Başkanlığı’na, Rüstem Çetinkaya’nın, Ege Maden İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Başkanlığı’na da İbrahim Alimoğlu’nun seçilmesinden Afyon adına 

gurur duyduklarını lisana getiren Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Hüsnü Serteser, Madencilik kesiminin Afyon’da en çok ihracat yapan dal olmasının yanı sıra dikkate kıymet istihdamın sağlandığı bölüm olduğunun altını çizdi. Serteser, “Sosyal Güvenlik Kurumu Vilayet Müdürlüğü datalarına nazaran, Afyonkarahisar’da toplam 10 bin 210 kişi, ekmeğini taştan çıkarıyor. Dolaylı olarak 30 bin kişi mermer bölümünden ekmek yiyor. Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odamız olarak Ticaret Bakanlığımız’ın himayelerinde sürdürülen Milletlerarası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi (UR-GE) kapsamında mermer dalının ihracatının geliştirilmesi için “Afyon Mermeri Dünyanın Her Yerinde-Marble Earth” ismini taşıyan bir proje hazırladık. Projemiz kabul edildi. 3 yıl sürecek olan projemiz kapsamında muhtaçlık tahlili ziyaretlerimizi tamamladık. Proje kapsamında ikili iş görüşmeleri, fuarlara iştirak ve yurtdışı pazarlama üzere pek çok faaliyet öngörülerek ihracatımızın artması hedefleniyor. 2010 yılından bu yana Madencilik Bakanlığı kurulması talebimizi dillendiriyoruz” diye konuştu. 

5. Hayatımız Maden Çalıştayı’nda; “Türkiye’de Madencilik Algısı ve Gerçekler”, “Sektör Liderliği ve Sürdürülebilir Madencilik İçin Maden Mevzuatı Nasıl Olmalı?”, “Kamu Perspektifinden Maden Kesiminin Geleceği”, “Kritik Hammaddelerin Ülkemiz Ekonomisindeki Önemi” ve “Madencilik Bölümünde Kadınlar” başlıklarında kesimin gündemindeki başlıklar tartışıldı.