Dünyadaki hayatın birinci izlerine mesken sahipliği yapan Avustralya’nın göz alıcı yerli dokumacılık sanat yapıtlarından oluşan dünyaca ünlü koleksiyon “Jarrachara: Kuru Mevsim Rüzgârı” ile Türkiye’den genç yeteneklerin dizaynlarından oluşan “Dokuma Eninde ve Ötesinde Giysiler” standı, İstanbul’da sanatseverlerle buluşuyor. “Jarrachara: Kuru Mevsim Rüzgârı”, Avustralya’nın Kuzey Bölgesi’ndeki Arnhem Land’de bulunan Bábbarra Bayan Merkezi’ndeki klâsik Avustralya halklarının bayan sanatkarları tarafından yapılan şablon baskılı dokuma yapıtlarından oluşuyor. Bábbarra Bayan Merkezi’nden sanatkarlar ile İstanbul Bilgi Üniversitesi Dokumacılık ve Moda Tasarımı Kısmı öğrencilerini bir ortaya getiren stant, “değer”, “koruma” ve “güçlenme” üzere ortak temaların sanatsal anlatımı yoluyla farklı kültürel geçmişleri de bir ortaya getiriyor.
21 Haziran-9 Temmuz tarihleri ortasında İstanbul Bilgi Üniversitesi santralistanbul Yerleşkesi Güç Müzesi’nde sanatseverlerin beğenisine sunulacak olan stant, Türkiye’nin birinci Avustralya yerli dokuma sanatı standı olma özelliğini taşıyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi ve The Woolmark Company’nin paydaşlığıyla Türkiye’deki Avustralya Misyonları tarafından düzenlenen sergi santralistanbul Kampüsü’nde Avustralya Başkonsolosu Tony Huber, İstanbul Bilgi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. M. Ege Yazgan ile sanatseverler, akademi ve iş dünyasından kıymetli isimlerin iştirakiyle gerçekleşen özel bir resepsiyonla açıldı.
Avustralya Başkonsolosu Tony Huber, “Avustralya yerli halkının yaratıcılığı ile Türkiye’den genç öğrencilerin dizaynlarını bir ortaya getiren bu derece eşsiz bir dokumacılık sanat standını İstanbul’da gerçekleştirmek bizim için büyük bir gurur” dedi.
Jarrachara: Kuru Mevsim Rüzgârı
“Jarrachara: Kuru Mevsim Rüzgârı” standı çağdaş araçlarla geçmiş anlatı ve kıssaları günümüze ulaştırarak sanatın sonlarını zorlayan bayanların yapıtlarından oluşuyor. Stant, bayanların derin ve içsel kültürel bilgisini ortaya koyuyor.
“Jarracharra” sözü, Avustralya’nın yerli lisanlarından biri olan Burarra lisanından geliyor. Arnhem Bölgesi’ndeki kurak mevsimin başlangıcında yükselen güçlü soğuk rüzgârı manasına gelen “Jarracharra” birebir vakitte yerli kabilelerin yıllık bir ortaya gelme merasimlerinin de başlangıcını söz ediyor. Söz, tıpkı vakitte Kuzey Avustralya’nın Maningrida kentinde bulunan Bábbarra Bayan Merkezi’nin 35 yılı aşkın bir müddettir Arnhem Bölgesi’ndeki farklı Aborjin kültürlerinden, lisanlarından ve öykülerinden bayanları nasıl bir ortaya getirdiğine dair bir metafor olarak da kullanılıyor.
Maningrida’da düzenlenen sanat atölyelerinde bayanlar tarafından uzun yıllar boyunca geliştirilen birbirinden güçlü dokumacılık dizaynlarını İstanbul’a taşıyan stantta kumaşların yan yana dizilerek sunulması, çeşitli sanatkarların artık bir aile oldukları Bábbarra’da bir ortaya gelmeleri ve birlikte çalışmalarını da sembolize ediyor.
Dokuma Eninde ve Ötesinde Giysiler
“Jarrachara: Kuru Mevsim Rüzgârı”na İstanbul Bilgi Üniversitesi Dokuma ve Moda Tasarımı Kısmı öğrencilerinin çalışmalarından oluşan “Dokuma Eninde ve Ötesinde Giysiler” standı eşlik ediyor.
Avustralya Merino yününü kullanan “Dokuma Eninde ve Ötesinde Giysiler”, doğal kaynaklar ile üretilen kıymetli dokumacılık gereçlerinin israfını önlemek için sıfır-atık ve/veya minimum-atık ideolojisiyle farklı modellere çarçabuk uygulanabilir kalıp tekniklerini bir ortaya getiriyor. Stantta yer alan dizaynların odağında, etrafa hassas teknik ve dizaynların birleşmesi ile giysi üretimine ayrılan vakti, toprağı, doğal kaynakları, insan emeğini ve enerjiyi korumak ve kıymetlendirmek üzere değerli bedelleri öne çıkaran bir anlayış yer alıyor.
Sergi, yalnızca Türkiye’deki genç yeteneklerin omuzlarında yükselen yaratıcı sanayilere dikkat çekmekle kalmıyor, birebir vakitte dokuma ve moda sanayilerinde sıfır atık ve/veya minimum-atık anlayışı ile bütünleşen çevresel gayretlerin ve bu anlayışa eşlik eden yenilikçi tekniklerin sanat ve dizaynda artan rolünün kıymetini de gözler önüne seriyor.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Dokuma ve Moda Tasarımı Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi İrem Arıkan Ekşi, “Avustralya Maningrida bölgesinden yerli bayan sanatkarların dokuma desenleri ‘değer verme, muhafaza ve güçlendirme’ temalarını ömürlerinin merkezine oturttuklarına işaret ederken bu temalarla döngüsel bir moda sanayisine katkı sunmayı hedefleyen standımızın dizaynlarına da esin kaynağı oldu. ‘Dokuma Eninde ve Ötesinde Giysiler’ standımızda öğrencilerimiz modada sürdürülebilirliğin sağlanması için kumaş atığının tasarım kararlarının bir kesimi olması gerektiği kanısından yola çıktı. Öğrencilerimiz dokuma tezgâhından çıkan kumaş eninin tamamını yahut tamamına yakınını kullanan kalıplarla kumaş atığının azaltılmasını amaçlayan dizaynlar yaptı” dedi.
Döngüsel moda dizaynında yünün rolü
Sıfır-atık anlayışına dayalı kalıp kesim dizaynların ana odağını, dokuma tezgahından çıkan atık kumaşların bir yahut daha fazla giyside tekrar kıymetlendirilmesi oluşturuyor.
Sıfır-atık ve/veya minimum-atık temelli kalıp tasarım tekniği birebir vakitte topraklarımızı ve topluluklarımızı; onlara bedel vererek, koruyarak ve aksiyonlarımızla güçlendirici bir tesir yaratarak insan gücünü, ekosistemi ve kaynakları tüketen bir endüstriyel tertipten çok döngüsel bir sanayiye ulaşmayı hedefliyor.
Tasarımlarda kullanılan Woolmark lisanslı kumaşların yüzde 100 doğal, yenilenebilir, biyolojik olarak parçalanabilen ve geri dönüştürülebilir yün lifinden olması ile yünün büyük ölçülerde karbonu ayırma ve biyolojik çeşitliliği artırma potansiyeline sahip bir malzeme olması, yünün döngüsel tasarım ve iktisat için değerinin altını çiziyor.
The Woolmark Company’nin datalarına nazaran, “yün uzun vakittir çevresel açıdan olumlu bir seçim olarak kabul ediliyor. Lifin yüzde 100 biyolojik olarak parçalanabilir olması ve koyunlar üzerinde daima yetiştirilebilmesi üzere bir dizi doğal yararının olması onu büsbütün yenilenebilir kılmaktadır. ” Ayrıyeten, şirket “Pek çok Avustralyalı yün yetiştiricisinin ekoloji, beşerler ve iktisatta biyoçeşitliliği ve esnekliği teşvik etmek için sürdürülebilir uygulamalar kullandıklarını” ve bunun da Avustralya yününe değişen dokumacılık ve sanat ekosisteminde özel bir yer verdiğini vurguluyor.
The Woolmark Company Genel Müdürü John Roberts, “Yün, atık ve kirliliği en aza indiren döngüsel bir dokuma üretim modeline uyan en yeterli elyaftır. The Woolmark Company olarak ‘Dokuma Eninde ve Ötesinde Giysiler’ standında olduğu üzere öğrenci inisiyatiflerinin yanı sıra daha geniş ölçekte markalar ve tedarik zincirleriyle çalışmaktan ve onları yünün doğal ekolojik özellikleri ile döngüsel iktisat için uygunluğu ve faydaları hakkında bilgilendirmeye yardımcı olmaktan memnuniyet duyuyoruz” dedi.
Birlikte kıymet verme, muhafaza ve güçlenme
“Jarrachara: Kuru Mevsim Rüzgârı” ve “Dokuma Eninde ve Ötesinde Giysiler” koleksiyonlarında yer alan yapıtları İstanbullularla buluşturacak olan standın açılış resepsiyonu tıpkı vakitte bir bağış aktifliği olarak gerçekleşti.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Dokumacılık ve Moda Tasarımı Kısmı öğrencilerinin tasarladıkları kıyafetler açık artırmaya sunularak satıştan elde edilen gelir 6 Şubat sarsıntılarından etkilenen bayan ve kız çocuklarına dayanak olmak gayesiyle Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi (UN Women) Türkiye Sarsıntı Fonu’na bağışlandı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
