İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kent Tiyatroları, İstanbul Şiirle Buluşuyor başlığıyla düzenlediği aktifliklerin sonuncusunda Behçet Necatigil’i konuk etti. Yıldıray Şahinler’in Behçet Necatigil’in şiirlerinden yola çıkarak oyunlaştırdığı “Şimdi Değil Sonra”, Müze Gazhane Meydan Sahne’de 4 Haziran 2023 Pazar günü seyirciyle buluştu.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kent Tiyatroları, dönem başından itibaren sürdürdüğü İstanbul Şiirle Buluşuyor başlıklı etkinliklere, Çağdaş Türk şiirinin önde gelen isimlerinden Behçet Necatigil’in şiirlerinden Yıldıray Şahinler’in uyarladığı ve yönettiği “Şimdi Değil Sonra” başlıklı şovla devam etti.
İBB Kent Tiyatroları oyuncuları Levent Üzümcü, Ceren Kaçar ve Cihat Faruk Sevindik’in rol aldığı şovun sahne ve kostüm tasarımı Ahsen Işık Yaman’a, ışık tasarımı Osman Aktan’a, efekt tasarımı Metin Taşkıran ve Caner Özdemir’e ilişkin.
İstanbul Şiirle Buluşuyor, repertuvar oyunlarımızın yanında şair-şiir eşleşmesi üzerinden geliştirilen yeni ve farklı bir aktiflik konseptini seyircinin ilgisine sundu. Seyirci, bir direktör ve oyuncular eşliğinde, dekor, kostüm, müzik ve görsel dizaynla birlikte sahne imkânları kullanılarak, Behçet Necatigil’in şiir kozmosunun içerisinde oluşturulan bir yerde aktifliğin konuğu oldu.
Solgun Bir Gül Oluyor Dokununca
Şimdi Değil Sonra, Behçet Necatigil’in şiir kozmosuna özel bir seyahat. Şairin şiirlerinden Yıldıray Şahinler’in yaptığı uyarlama, merkezine şairin Solgun Bir Gül Oluyor Dokununca şiirini aldı. “Çoklarından düşüyor da bu denli / Görmüyor gelip geçenler / Eğilip alıyorum / Solgun bir gül oluyor dokununca” mısraları motifinde şairin şiir cihanına konuk olduk.
BEHÇET NECATİGİL KİMDİR?
16 Nisan 1916 tarihinde İstanbul’un Fatih semtinde dünyaya geldi. Babası Kastamonulu Hacı Mehmet Necatî Beyefendi, annesi ise Fatma Bedriye Hanım’dır.
Necatigil, 1936’da Kabataş Lisesi’ni bitirdi. 1940’ta İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Lisanı ve Edebiyatı Kısmı’ndan mezun oldu. 1940 yılında Kars Lisesi’ne edebiyat öğretmeni olarak tayin edildi. 1972 yılında İstanbul Çapa Eğitim Enstitüsü’nden emekli oldu.
Şair, 1927 tarihinden itibaren eser vermeye başlamıştır. Şiirleri Varlık, Vatan Gazetesi, Türk Lisanı, Kültür Dünyası, Cumhuriyet Gazetesi, Şov, Yazko Edebiyat gibi gazete ve mecmualarda yayımlanmıştır.
Behçet Necatigil, kendini “toplumcu realist” bir şair olarak tanımlar. O, toplumcu realizm anlayışına nazaran içinde yer aldığı orta hâlli sosyo-ekonomik topluluğun ekonomik ve toplumsal meselelerini realist bir müşahedeyle sunmayı amaçlamış ve toplumun toplumsal meselelerini kendi ferdi yaşantılarının prizmasından geçirerek vermeye çalışmıştır. Şair, şiirlerinde büyük bireylerin, aristokratların, seçkin ve kahramanların değil, büyük kentte tutunmaya ve var olmaya çalışan orta hâlli vatandaşların hayatına, his ve fikirlerine yer vermiştir. Sanatçı, ekseriyetle karamsar bir dünya görüşüne sahiptir. Hayatın daha çok olumsuz boyutlarını ele alıp irdeler. Şiirlerine sevinçten çok hüzün, acı ve kasvet hâkimdir. Onun, şiirlerinde işlediği bahislere genel olarak bakılırsa şöyle bir değerlendirmede bulunulabilir:
Necatigil, konut ve aile mutluluğuna kıymet vermiş, hem ferdî hem de toplumsal hayatın merkezine “ev”i almıştır. Konut, ona nazaran yaşama biçimlerinin belirleyici ögesi ve sosyo-ekonomik düzeylerin esas ölçütüdür. Şair, büyük kentte yaşayan orta hâlli bir vatandaşın ferdî ve toplumsal tüm sıkıntılarını, aşklarını, hasretlerini, beklentilerini, felsefî ve toplumsal hususlara bakış açılarını değişik boyutlarıyla irdelemeye çalışmıştır. Necatigil, birçok İstanbul şairi üzere İstanbul’un tarihî ve coğrafik hoşluklarından çok; İstanbul üzere büyük bir kentte yaşama savaşı veren yoksul, orta hâlli insanların sıkıntılarının şairidir. “Ev ve aile”, Necatigil’in şiirinin esas hususudur. Aşk konusunda Necatigil, bilhassa birinci gençlik yıllarının sevda hislerine, eski sevgililerin bıraktığı derin acılara ve onların anılarına yer verir.
Türkçenin tüm imkânlarından en yeterli halde yararlanmaya çalışmış, birçoklarında denenmiş pahalar yattığına inandığı eski sözleri mana zenginliklerinden ötürü kullanmaktan çekinmemiştir. Şiirde kullandığı sözlerde mana ve ses hoşluğuna ehemmiyet vermiştir. Bilhassa birinci şiirlerinde atasözlerine, halk tabirlerine ve sonraki şiirlerinde çağın getirdiği birtakım teknik sözlere yer vermiştir.
Necatigil’in şiirden sonra en fazla ağırlaştığı edebî cinslerden birisi radyo oyunudur. Birçok radyo oyunu yazmış ve yeniden pek çok roman ve kıssayı radyo oyunu olarak uyarlamıştır. Türk ve dünya radyolarında yayımlanan bu oyunlar, bir bakıma şiirlerinin hareketli olaylarla açımlanmış biçimleri üzeredir. Bu manada şiirleriyle radyo oyunları birbirini tamamlayan metinlerdir.
Behçet Necatigil, Cumhuriyet döneminde 1935-1979 yılları ortasında toplumcu realist sanat anlayışıyla şiirler yazmış bağımsız bir şair, radyo oyun müellifi, tercüman, inceleme, araştırma, deneme müellifidir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
