Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü
Botanik Anabilim Kolu öğretim üyeleri Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve Doç. Dr.
Ademi Fahri Pirhan ile Doktora Öğrencisi Tuğkan Özdöl tarafından Tunceli’de
yeni bir bitki tipi keşfedildi. Tunceli’nin Ovacık ilçesi güzergahında yer alan,
Munzur Çayı boyunca uzanan kanyon kaya duvarlarında keşfedilen
Çançiçeğigillere (Campanulaceae) ilişkin tipe “Ovacık çanı” ismi verildi. Ege
Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Türkiye’nin endemik bir türünü
daha literatüre kazandıran bilim takımını tebrik ederek muvaffakiyetler diledi.
Bitkinin keşif sürecini anlatan Prof. Dr. Hasan Yıldırım, proje
yürütücülüğünü yaptığı ve TÜBİTAK tarafından desteklenen 1001 araştırma
projesi olan “Türkiye Çançiçeklerinin Revizyonu” kapsamında 2014-2018
yılları ortasında 65 vilayette takım olarak gerçekleştirdikleri çalışma esnasında 2015
yılında bu bitkiyi Ovacık civarındaki kanyon duvarlarında topladıklarını ifade
etti. Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Üzerine uzun yıllardır yapılan çalışmalar
sonucunda meşeçanı (Campanula quercetorum) çeşidinin bir alt çeşidi yeni bir alt
tür olduğu sonucuna varılmıştır. Sonraki süreçte, bitkinin yeni oluşuna ilişkin
akademik makaleyi hazırlayarak bilim dünyasına tanıttık. Cinsin makalesi,
ülkemizde kıymetli bir taksonomik botanik mecmuası olan ‘Türler ve Habitatlar’
isimli bilimsel mecmuada yayımlandı. Bitki, bilimsel ismi olarak ağır çiçek
yapısına sahip oluşundan ötürü Campanula quercetorum subsp. densiflora ismi
verdik. Türkçe ismi ise yayılış gösterdiği bölge olan Ovacık’tan esinlenerek
Ovacık çanı ismini tercih ettik” diye konuştu.
“Bu çalışma ile çan çiçeği sayısı 133’ye yükseldi”
Türkiye’nin çan çiçekleri açısından epeyce kıymetli bir gen merkezi
olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yıldırım, “Dünyada çan çiçeklerinin 420 civarında
türü var ve bunun 131’i ülkemizde bulunuyor. Ülkemiz, çan çiçekleri için önemli
bir gen merkezidir. Kelam konusu 132 çan çiçeğinden 69’i ise endemik. Bu çalışma
ile çan çiçeği sayısı 133’ye yükseldi ve 70 tanesi ise ülkemiz endemiği haline
geldi. Çan çiçeklerinin en kıymetli özelliklerinden biri süs bitkisi özelliğinin çok
fazla olmasıdır. Çan çiçekleri üzerine peyzaj boyutta da çalışmalar yapıyoruz.
Bu biçimde tabiatta mevcut genetik potansiyeli kültüre alıp süs bitkisi olarak ülke
ekonomisine kazandırma çalışıyoruz” dedi.
Bitki üzerine kimi tehditler olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Yıldırım,
özellikle gerçekleştirilen birtakım yol genişletme çalışmaları ve hayvan otlatmaları
ile bitkinin önemli manada ziyan gördüğünü vurguladı. Bitkinin yalnızca Munzur
Çayı boyunca takip eden kanyon duvarlarında olduğunu tabir eden Prof. Dr.
Yıldırım, bitkinin gelecek jenerasyonuna ait dikkatli muhafaza çalışmalarına ihtiyaç
olduğunu söyledi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
