Ülkemizde 6 Şubat 2023 sabahı meydana gelen 7,8 ve 7,5 büyüklüğündeki iki sarsıntı, yaklaşık 14 milyon kişinin yaşadığı Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Osmaniye, Gaziantep, Malatya, Şanlıurfa, Diyarbakır, Elazığ ve Adana kentlerini etkiledi. Son resmî açıklamalara nazaran, zelzelelerde hayatını kaybedenlerin sayısının, 50.783’e, ortalarından bir kısmı kalıcı pürüzlerle hayatına devam eden yaralı sayısı ise 107 bine ulaştı. Afetten direkt etkilenen kişi sayısının ise 9.1 milyon olduğu tabir ediliyor.
Kış, bilhassa süreksiz barınma kurallarında yaşayan bölge sakinlerini kaygılandırıyor. Sarsıntıdan etkilenen bölgelerde, soğuk hava şartlarıyla uğraş etmek, zelzele sonrası altyapının zati zayıflamış olduğu bir ortamda büyük zorluklar yaratıyor. Sarsıntı sonrası yaşanan yıkım ve hasarın akabinde, çok sayıda çocuklu aile, engelliler ve yaşlılar hala süreksiz barınma alanlarında yaşıyor. Soğuk hava şartları, bu alanlarda yaşayanların daha fazla ısınma sorunu ile karşı karşıya kalmasına neden olacak. Hayata Dayanak Derneği, yayımladığı yeni sarsıntı durum raporunda, kış kuralları da dâhil olmak üzere muhtaçlıkları aktardı.
Dernek sarsıntıların birinci gününden bu yana Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman ve Malatya başta olmak üzere insani yardım müdahalelerine devam etmekte. Derneğin saha çalışanları aracılığıyla kırsalda ve kent merkezlerinde yer alan barınma alanlarında su, sanitasyon ve paklık gereksinimlerini karşılıyor, altyapı faaliyetleri yürütüyor; afetten etkilenmiş çocuklara ve yetişkinlere psikolojik/psikososyal dayanak (MHPSS) çalışmaları düzenliyor ve barınma şartlarının uygunlaştırılması için çalışıyor.
Konteynerler kış şartlarına nazaran yenilenmeli, duş, tuvalet, su altyapılarına yatırımlar devam etmeli. Hijyen, besin ve kışlık gereksinim paketleri de bölgeye gönderilmeli.
Derneğin saha gruplarından aktarılan bilgilere nazaran kış şartlarını daha sert yaşaması beklenen bölgelerin başında Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya’daki kırsal alanlar ve gayri resmi yerleşkeler geliyor. Özellikle Adıyaman’da kar yağışı ile birlikte yolların kapanması halinde kırsal alanlara ulaşım konusunda zorluk yaşanması riski fazla. Konteynerlerin büyük bir kısmının kışa hazır olmaması ve çadır alanlarının kış şartlarına uygun kapasitede olmaması da bölge sakinleri risk taşıyor. Hayata Destek’in sarsıntı durum raporunda, Hatay’daki hayat alanlarında elektrikli soba, branda, halı-kilim, su ısıtıcısı ve kışlık giysi eşyaları üzere muhtaçlıklar olduğu belirtiliyor. Ayrıyeten gayri resmi barınma alanlarında bulunan çadırların yıpranmış olduğu, kışa uygun olmadığı, yağan yağmurlardan sonra çadırların su geçirdiği ve çadır içerisinde bulunan tüm eşyaların ıslandığı tespit ediliyor. Dernek çalışanları tarafından Kahramanmaraş’ta ailelerin öncelikle paklık, besin ve kışlık paketlere gereksinim duyduğu ve bu gereksinimlerin uzun bir müddet daha devam edeceği aktarılıyor. Havaların soğumasıyla birlikte bölgede hayatını sürdürenlerin, su tanklarının donması, konteynerlerin masrafları ve su borularının donması üzere sıkıntılarla müsabakasından kaygı duyuluyor. Malatya’da köylerde kurulan konteynerlerde duş ve tuvalet bulunmaması, bilhassa kış kaidelerinde hijyen imkanlarına erişimde sorun yaşanacağına işaret ediyor. Konteynerdeki ısınma muhtaçlığının elektrik ilişkisiyle sağlanması ancak kentte sıklıkla elektrik kesintilerinin olması da kışa hazırlık süreciyle ilgili değerli bir kaygı kaynağı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
