MENİSKÜSLER DE ÇEŞİTLİ SEBEPLERDEN ÖTÜRÜ YARALANABİLİR
MENİSKÜSLER DE VAKİTLE YAŞLANIR VE ZAYIFLAR
DİZ EKLEMİNİN BÂTIN KAHRAMANLARI VE KORUYUCULARI: MENİSKÜSLER
“Menisküsler, diz ekleminde bulunan iki C halinde yarım ay formundaki kıkırdak yapılarıdır. Bunlar, diz eklemi için çok değerlidir zira yürüme yahut koşma sırasında oluşan şokları emerler, eklem yüzeylerini korurlar ve eklemi daha istikrarlı hale getirirler.” diyen Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Ömer Kays Ünal Diz ekleminin saklı kahramanları ve koruyucuları olan menisküslerin de çeşitli sebeplerden ötürü yaralanabileceğini belirterek travma tiplerini ve tedavi sistemlerini anlattı.
TRAVMA TİPLERİ
Menisküsler de çeşitli sebeplerden ötürü yaralanabilir.
Dizin dönme travmaları: Hızlı bir halde dönme hareketleri yaparken yahut ani bir dönüş yaparken, dizdeki menisküsler yırtılabilir. Bilhassa spor aktiviteleri sırasında bu çeşit hareketler sıkça rastlanan nedenlerden biridir.
Dizi bükme ve eğme: Dizi büküp eğme sırasında, bilhassa çok zorlandığında yahut düzgün olmayan bir halde büküldüğünde menisküs yırtıkları oluşabilir. Bu, dizin ani bir biçimde eğilmesi yahut bükülmesi sırasında meydana gelebilir.
Düşme: Düşme sonucu dizinize direkt darbe almak, menisküs yırtıklarına yol açabilir. Bilhassa yüksek bir yerden düşme yahut spor sırasında yere düşme durumlarında bu çeşit yaralanmalar oluşabilir.
Yaş alma: Menisküsler vakitle yaşlanır ve zayıflar. Bu doğal yaşlanma süreci, menisküslerin yıpranmasına ve yırtılmasına yol açabilir. Bu nedenle yaşlanma, menisküs yırtıklarının yaygın bir nedenidir.
Menisküs yırtıkları ekseriyetle bu tıp travmatik olaylar sonucunda ortaya çıkar ve ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı üzere belirtilere yol açabilir. Bu çeşit yaralanmaları önlemek için spor yaparken dikkatli olmak, gerçek teknikleri kullanmak ve düşmelerden kaçınmak kıymetlidir.
YIRTIK TİPLER
Menisküs yırtıkları farklı tiplerde oluşabilir:
Düz yırtık (Lineer yırtık): Bu cins yırtık, menisküsün ortasından başlayarak dışa yanlışsız uzanan bir çizgi biçiminde meydana gelir. Düz yırtıklar ekseriyetle yırtığın bir kenarından başkasına uzanır.
Parçalı yırtıklar: Menisküsün birkaç kesiminin kopması durumunda oluşan yırtıktır. Bu kopan kesimler, diz eklemi içinde sıkışabilir ve ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığına neden olabilir.
Belirtileri
Menisküs yırtıklarının belirtileri, yaralanmanın ciddiyetine ve tipine bağlı olarak değişebilir. Lakin en sık görülen belirtiler şunlardır:
- Özellikle yük taşıma esnasında dizde ağrı ve hassasiyet,
- Dizde şişlik ve sıvı birikimi
- Dizde kilitlenme yahut sıkışma hissi,
- Dizde güçsüzlük ve dengesizlik hissi ve
- Diz hareketlerinde kısıtlılık.
Menisküs yırtıkları, hayat kalitesini önemli biçimde etkileyebilir ve tedavi gerektirebilir. Tedavi seçenekleri, yırtığın cinsine, büyüklüğüne ve hastanın yaşına bağlı olarak değişebilir.
YAYGIN TEDAVİ SEÇENEKLERİ
İlaç tedavisi: Doktorunuz, ağrı ve iltihaplanmayı denetim etmek için reçete edebileceği ilaçlar önerebilir.
Fizik tedavi: Diz kaslarını güçlendirmek ve eklem esnekliğini artırmak için fizik tedavi programları uygulanabilir. Bu, yaralanmış menisküsün düzgünleşme sürecini hızlandırabilir.
Diz ateli yahut koltuk değneği: Dizi desteklemek ve korumak için kullanılabilir. Bilhassa yaralanmanın birinci devirlerinde kullanılır.
Menisküs yırtıklarının cerrahi tedavisi: Menisküs yırtıkları, bazen cerrahi müdahale gerektirebilir. Cerrahi tedavi, yırtığın boyutuna, tipine ve hastanın yaşına nazaran tabipler tarafından önerilir. İşte menisküs yırtıklarının cerrahi tedavisi hakkında temel bilgiler:
Artroskopik cerrahi: Genellikle minimal invaziv bir prosedür olan artroskopik cerrahi, küçük kesilerle diz eklemine erişmeyi sağlar. Bu formül, daha süratli düzgünleşme müddeti ve daha az komplikasyon riski sunar. Tabip, yırtık kesimini onarabilir yahut çıkarabilir.
Açık cerrahi: Eski yıllarda daha sıklıkla uygulanan bu formül artık günümüzde terk edilmiştir. Açık cerrahi, daha büyük bir kesiyi gerektirebilir ve ekseriyetle büyük yırtıklar yahut karmaşık durumlar için kullanılır. Bu formülde tabip, menisküsün tamiri yahut kesilen kısmın çıkarılması sürecini gerçekleştirir.
Menisküs nakli: Nadir durumlarda, menisküs yırtığı o kadar önemli olabilir ki onarılamaz hale gelir. Bu durumda, donörden alınan sağlam bir menisküsün nakli düşünülebilir. Lakin menisküs nakli az bir süreç olup, itinayla kıymetlendirilir.
Cerrahi müdahale sonrası, fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci kıymetlidir. Hekiminizin tavsiyelerine uyarak, dizinizi güçlendirmek, esnekliğini geri kazanmak ve olağan aktivitelere dönmek için fizik tedavi programını takip etmelisiniz.
Unutmayın ki menisküs yırtıkları, her birey için farklılık gösterebilir ve cerrahi tedavi kararı, her hasta için özelleştirilir. Cerrahi sonrası güzelleşme süreci de şahıstan bireye değişebilir. Bu nedenle hekiminizin tekliflerine tam olarak uymak ve güzelleşme sürecinizi sabırla takip etmek kıymetlidir.
Menisküs yırtıklarını önlemenin en yeterli yolu, spor yaparken uygun ekipmanları kullanmak, yanlışsız teknikleri öğrenmek ve dizlere çok gerilim uygulayan aktivitelerden kaçınmaktır. Şayet diz ağrısı yahut yaralanma belirtileri yaşıyorsanız, bir sıhhat profesyoneline başvurmalısınız. Gerçek teşhis ve tedavi, sağlıklı bir hayat sürdürebilmeniz için kritik kıymete sahiptir. Unutmayın, menisküs yaralanmaları erken teşhis edilip tedavi edildiğinde, uzun vadeli komplikasyonları önlemek mümkündür.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
