Çin Ulusal Sıhhat Komitesi Bakan Yardımcısı Zıng Yişin, yaptığı açıklamada, Kovid-19’un kökenine dair araştırmanın ikinci basamağının, virüsün, bir Çin laboratuvarından sızmış olabilme ihtimalinin daha fazla araştırılmasını içermesine “oldukça şaşırdığını” tabir etti.
Bakan Yardımcısı Zıng, Kovid-19’un laboratuvardan çıktığı fikrinin “sağduyu ve bilime muhalif bir söylenti” olduğunu kaydederek, ikinci etap planını reddetti.
Basın toplantısında konuşan Zıng, “Böyle bir ‘köken takip etme planını’ kabul etmemiz olanaksız.” sözünü kullandı.
Labaratuvara erişme davetinde bulunmuştu
DSÖ, Kovid-19’un kökenine ait soruşturmanın ikinci evresinde, Çin’i, daha fazla iş birliği yapmaya çağırmıştı.
DSÖ Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus, 16 Temmuz’da yaptığı açıklamada, Çin’e salgının birinci vakitlerine ait şeffaflığını artırmaya ve virüsün kökenini çözmeye yardımcı olmak için laboratuvarlarına daha fazla erişime müsaade verme davetinde bulunmuştu.
Salgının kökenine dair yapılan araştırmanın birinci evresi, şubatta sona ermişti.
Ham bilgileri paylaşmayı reddetmişlerdi
Daha evvel virüsün kökenine ait soruşturma başlatılması talebini reddeden Çin, memleketler arası baskıların artmasıyla DSÖ heyetinin Vuhan’da incelemeler yapmasına müsaade vermişti.
DSÖ, birinci hadiselerin ortaya çıktığı Çin’in Vuhan kentine, milletlerarası bilim insanlarından oluşan bir heyet göndermişti.
İnceleme sürecinde kimi heyet üyeleri, Çinli yetkililerin salgının başındaki birinci olaylarla ilgili kendi hazırladıkları özetleri ve bilgi tahlillerini kendilerine verdiğini, fakat ham bilgileri paylaşmayı reddettiğini açıklamıştı.
Heyet, 29 Ocak’ta başladığı saha çalışmalarında, birinci olayların görüldüğü Vuhan Deniz Eserleri Besin Pazarı’nın yanı sıra virüsün bir kaza sonucu dışarı çıktığı argümanlarına mevzu olan Vuhan Viroloji Enstitüsünde de incelemeler yapmıştı.
2002-2003 yıllarındaki Akut Teneffüs Yolu Sendromu (SARS) salgınının akabinde, yarasa koronavirüslerinin genetik bilgilerinin olduğu bir arşiv yaratmak gayesiyle kurulan enstitü, Kovid-19’un buradaki laboratuvarda yapay üretildiği ve ezkaza dışarı çıktığı savlarına bahis olmuştu.
Çinli yetkililer, kelam konusu savları reddetmiş, Kovid-19’un öbür bir ülkede ortaya çıktığı ve ithal dondurulmuş deniz eserleriyle ülkeye geldiğine dair kanıtlanmayan, karşı savlar ortaya atmıştı.
Salgın nasıl başlamıştı
Dünya, Kovid-19 salgınından birinci sefer, Çin’in 31 Aralık 2019’da Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde “kaynağı bilinmeyen gizemli teneffüs yolu hastalığının” ortaya çıktığını DSÖ’ye bildirmesiyle haberdar olmuştu.
Hastalık, birinci kere Vuhan’da deniz eserleri besin pazarını ziyaret eden şahıslarda görülmüş, sebebi anlaşılamayan “solunum rahatsızlığı” şikayetiyle 17 Kasım’da birinci hasta hastaneye başvurmuştu.
Akciğer iltihaplanmasına yol açan hastalığa, yarasalarda bulunan bir beta koronavirüsün mutasyona uğramış hali olduğu kestirim edilen, daha evvel bilinmeyen cinsteki bir koronavirüsün sebep olduğu anlaşılmıştı.
