SOSYOEKONOMİK SEVİYE MENOPOZA GİRİŞ YAŞINI ETKİLİYOR
Kadınlar on iki ay boyunca hiç adet görmemesi halinde menopoza girmiş olarak kabul edilse de, bu durumun şahsa nazaran değişkenlik gösterebileceğini söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Bayan Hastalıkları ve Doğum, Tüp Bebek Uzmanı Dr. Öğr. Ü. Melis. G. Koçer Yazıcı, “Türkiye üzere orta sosyoekonomik düzeyde olan ülkelerle ortalama menopoza girme yaşını 48 diyebiliriz. Lakin, Avrupa, ABD üzere ülkelerde bu yaş biraz daha ileri giderek 55 yaşlara kadar çıkabiliyor. Buradan anlayacağımız kadarıyla sosyoekonomik seviye sınırlıysa yahut düşükse menopoza daha erken giriliyor.”
“GENETİĞİNİZ MENOPOZ DEVRİNİZİ DE BELİRLİYOR”
Menopoza giriş yaşının her bayanda farklı gelişmesinin temel nedeninin genetik faktörler olduğunu söyleyen Dr. Öğr. Ü. Yazıcı, bunun yanında kilo ve sigara kullanımının da yaşı erkene çekebileceğine işaret etti. Dr. Öğ. Ü. Yazıcı kelamlarına şöyle devam etti: “Öncelikle annenizin menopoza girdiği yaş bizim için kıymetli. Anneniz, kız kardeşiniz, teyzeniz, halanız 45 yaştan evvel menopoza girmişse o vakit büyük ihtimalle siz de erken menopoza gireceksiniz. Fakat bu durum, 40 yaşından evvel gelişen “prematür ovaryan yetmezlik” ile karıştırılmamalı. Bu daha farklı bir husus. Aile hikayesinin yanında kromozomlarla ilgili kimi meseleler, sigara içmek, antrenman yapılıp yapılmadığı ve bayanın vücut kitle indeksi de menopoz yaşını belirleyen etkenler ortasında yer almaktadır.”
“AİLE GEÇMİŞİNİZ KIYMETLİ GÖSTERGE”
“Menopoz, bayanların yaşadığı doğal bir olay ve geçiştir lakin zamanlama ve semptomlar herkes için farklıdır” diyen Dr. Öğr. Üyesi Yazıcı kelamlarına şöyle devam etti: “Çoğu bayan menopozun semptomlarını yaşayacaktır. Birtakım bayanlar çok az semptom yaşayacak yahut hiç yaşamayacakken kimileri günlü ömrü etkileyecek kadar şiddetli olabilecektir. Ne vakit geçebileceğinize dair bir fikir edinmek için aile geçmişinize bakabilirsiniz. Muhtemelen annenizin yahut ablalarınızın menopoz semptomlarının başladığı yaşlar sizin için de misal olacaktır. Makul ameliyatlar yahut kanser tedavileri nedeniyle menopoz da ortaya çıkabilir. Bu nedenler semptomların daha ani ve daha şiddetli olmasına neden olabilir.”
SEMPTOMLAR BAYANLAR ORTASINDA FARKLILIK GÖSTERİR
Farklı menopoz belirtilerinin olduğunu ve semptomların da bireyler ortasında farklılık gösterebileceğini hatırlatan Dr. Öğr. Ü. Melis Yazıcı, bahisle ilgili şu bilgileri verdi: “Sıcak basması, gece terlemeleri, vajinal kuruluk yahut ağrı, düşük ruh hali yahut telaş, beyin sisi ve hafıza sıkıntıları, uyumakta zorluk, yorgunluk, eklem ağrıları, cinsel dürtü kaybı (libido) ve migren en yaygın semptomlar ortasında yer alıyor. Adetlerin ortasındaki mühlet, çoklukla büsbütün durmadan evvel birkaç ay yahut yıl içinde kısalabildiği üzere daha uzun aralıklarla da olabilir. Bazen adet birdenbire durabilir. Her iki yahut üç haftada bir ortaya çıkabilir yahut bir seferde aylarca ortaya çıkmayabilir. Sonunda, regller büsbütün duracaktır. Lakin birtakım bayanlar için başka menopoz semptomları devam edebilir. Bazı bayanlar regl periyotlarında düzensizlik olmadan da migren, sonluluk ve düşük ruh hali üzere belirtiler yaşayabilir.’’
KADININ ÖMÜR KALİTESİ İÇİN MENOPOZ SEMPTOMLARI TEDAVİ EDİLMELİ
Menopoza giren her bayana hormon replasman tedavisi verilmediğini bunun da bayana nazaran değiştiğini hatırlatan Dr. Öğr. Ü. Melis Yazıcı, “Eğer bize gelen bayanın ateş basması, terleme, sonluluk üzere şikayetleri çok ağırsa ve artık hayatını etkileyecek boyuta ulaşmışsa tedaviye başlıyoruz. Elbette bunun için bayanın tedaviyi kullanımını etkileyecek farklı bir durumu yoksa. Bunun yanında bayanın bu üslup şikayetleri bulunmuyorsa yalnızca vajinal kuruluktan muzdaripse, bu durumda hormon tedavisi uygulamıyoruz lokal tedavi yapıyoruz” diye konuştu.
TEDAVİDE ZAMANLAMA ÖNEMLİ
Menopoz tedavisi için zamanlamanın da çok kıymetli olduğunun altını çizen Dr. Öğr. Ü. Yazıcı, 60 yaşından küçük yahut menopoz başlangıcından sonraki 10 yıl içinde hormon tedavisine başlayan bayanların, menopoz sonrası kronik hastalıklardan korunma açısından semptomatik rahatlama ve uzun vadede hayat kalitesini yükselttiği konusunda genel bir görüş vardır. Bu yüzden menopoz semptomları ortaya çıktığında en kısa müddette tedaviye başlamak uygun olacaktır” diye konuştu.
ÖSTROJEN ÇEKİLMESİYLE KEMİK YIKIMI KOLAYLAŞIYOR!
Menopozla birlikte bayanın sonraki hayatı için en değerli risklerden birinin de osteoporoz ve daha ileri yaşlarda kalça kırıkları olduğuna işaret eden Dr. Öğr. Ü. Yazıcı, “Menopozla birlikte çekilmeye başlayan östrojen bizim kemiklerimizi de koruyan bir hormondur. Östrojen çekildikten sonra kemik üretimi eskisi kadar uygun olmayacaktır. Bilhassa daha ileri yaşlarda kalça kırığı riski gündeme gelir. Hatta, bayanlarda gündelik ömür içinde çok küçük darbelerle bile kırıklar yaşanabiliyor ki bunun temel nedeni östrojen eksikliğidir.” diye konuştu.
MENOPOZDAN SONRA HAMİLE KALINABİLİR Mİ?
Menopoz olan bir bayanın gebe kalması, çocuk sahibi olması mümkün mü” sorusunu Dr. Öğr. Ü. Yazıcı şöyle yanıtladı. “Yapılan değerlendirmeler ve muayeneler sonrasında yumurta rezervi büsbütün bitmiş bir bayanın hamile kalması sıkıntı. Lakin hala bir iki tane bile olsa yumurta tespit edilmişse bu durumda bu bayan hamile kalabilir. Yumurtalarını dondurabilir ya da tüp bebek tedavisiyle devam edebilir. Zira menopozda yumurtalar bitiyor. Rahim yerinde kalıyor. Birtakım bayanlar için menopozdan sonra hamile kalma tercih etmediği bir durum olabiliyor. Bu nedenle hastalarımıza 12 ay adet görmedikten sonra en az 2 sene korunun diyoruz.”
Menopozun cinsel hayatı da etkileyen şikayetlere neden olduğunu hatırlatan Dr. Öğr. Ü. Yazıcı, “Kadınlarda vajinal kuruluk, depresyon, uykusuzluk yaşanabilecek şikayetlerdir. Bazı kadınlarda da idrar kaçırma sorunları da bu periyotta artabiliyor ve cinsel hayat olumsuz tarafta etkilenebiliyor. Hatta bilhassa 60-70 yaşında yalnızca çamaşır değmesiyle bile rahatsızlık yaşayan bayanlar oluyor. Bu durumla lokal ilaçlarla dayanak olabiliyoruz.” diye konuştu.
MENOPOZ PERİYODUNU RAHAT GEÇİRMEK İÇİN NELER YAPILMALI?
Hem menopoz devri hem de sonraki hayatı için bayanların öncelikle ömür usullerini değiştirmeleri gerektiğinin altını çizen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Bayan Hastalıkları ve Doğum, Tüp Bebek Uzmanı Dr. Öğr. Ü. Melis. G. Koçer Yazıcı kelamlarını şöyle tamamladı: “Eğer bayanın fazla kilosu varsa öncelikle bunların verilmesi gerekir. Hasebiyle sağlıklı beslenmenin yanında, dans, yürüyüş, pilates üzere idmanları hayatlarına almalı ve sistemli olarak antrenman yapılmalı. Bir başka değerli öge sigara. Sigara kullanan bayanların daha erken menopoza girdiği unutulmamalı ve katiyen sigara bırakılmalı. Ayrıyeten sistemli muayenelerini de ihmal etmemeli.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
