Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Esma Özşaker’in yürütücülüğünü yaptığı “Hepatobiliyer Cerrahi Hastalarında Ameliyat Öncesi ve Sonrası Tasa ile Ameliyat Sonrası Düzgünleşme Kalitesi Ortasındaki İlişki” başlıklı proje TÜBİTAK 1002 B Acil Takviye Modülü programı kapsamında desteklenmeye hak kazandı. Proje ile hepatobiliyer cerrahi hastalarında ameliyat öncesi ve sonrası dert ile ameliyat sonrası güzelleşme kalitesi ortasındaki bağ incelendi.
Projeyi gerçekleştiren takımı tebrik ederek muvaffakiyetler dileyen Rektör Prof. Dr. Necdet Budak, Ege Üniversitesinin, tam akredite, öğrenci odaklı bir araştırma üniversitesi olduğunu, bilim insanları tarafından hazırlanan nitelikli projelerin başta TÜBİTAK olmak üzere ulusal ve milletlerarası kurum ve kuruluşlar tarafından dayanak görmeye devam ettiğini söyledi.
Yürütülen çalışma ile ilgili bilgi veren Doç. Dr. Esma Özşaker, “Hasta olmak, biyolojik, ruhsal, toplumsal, ekonomik birçok faktörü etkileyen tıbbi açıdan fizyolojik istikrar durumunun bozulmasını kapsayan bir hayat krizi olarak kıymetlendirilir. Fizikî hastalığın getirdiği engellemeler, çaresizlik, yeterliliğin kaybı tasası, beden organ ve bölgelerinin zedeleneceği telaşı, vefat korkusu, hastalığa yüklenen mana kişinin yaşadığı anksiyetenin şiddetini tesirler. Ameliyat öncesi anksiyete, cerrahi süreç planlanan hastaların yüzde 80 ile yüzde 92’sinin yaşadığı yaygın ruhsal ve fizyolojik bileşenleri olan bir sendromdur. Yapılan araştırmalar ameliyat olacak hastaların orta seviyeden panik derecesine varabilen telaş yaşadıklarını ortaya koymaktadır. Ameliyat öncesi yüksek seviye anksiyete yaşayan hastalarda, ameliyat sonrası devirde yüksek seviyede ağrı insidansı, immün sistemde zayıflama ve enfeksiyon riskinde artma, analjezik kullanımında artma, yara güzelleşmesinde gecikme, pesimist ruh hali ve uzun periyodik hastanede yatış üzere olumsuz tesirler izlenir. Ameliyat öncesi anksiyete ameliyat sonrası erken güzelleşmeyi değerli ölçüde etkileyebilir. Yaşanabilecek tüm bu aksilikler hastanın hastanede yatış mühletini uzatmakta ve maliyeti artırmaktadır. Ayrıyeten ameliyat sonrası yatış müddetinin uzamasına bağlı hasta bakım ve tedavi kalitesinde azalma ve sıhhat profesyonellerinde tükenmişlik ortaya çıkabilecek ikincil sorunlardır” diye konuştu.
“Araştırmamız alanda yapılacak çalışmalara yol gösterecek”
Araştırma kozmosunun Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Kliniğinde yatış yapan hepatobiliyer cerrahi hastalarının oluşturduğunu söz eden Doç. Dr. Esma Özşaker, “Veriler Ocak – Eylül 2023 tarihleri ortasında, hastaların sosyodemografik bilgilerini ve ameliyat ile ilgili bilgileri içeren toplan 24 sorudan oluşan Hasta Tanıtım Formu, STAI-Durumluk ve Daima Telaş Ölçeği ve Güzelleşme Kalitesi-40 Ölçeği (QoR-40) kullanılarak toplanacaktır. Araştırmaya katılmaya istekli hastalara ameliyat öncesi çalışmanın maksadı ve formların doldurulması ile ilgili açıklamalar yapıldıktan sonra, ameliyat öncesi ve sonrası muhakkak müddetlerde yüz yüze görüşülerek formlar doldurulacaktır. Çalışmada sonucunda; ameliyat öncesi hastaların durumluk dert seviyeleri ve daima telaş seviyeleri; ameliyat sonrası hastaların durumluk tasa seviyeleri ve düzgünleşme seviyeleri; ameliyat öncesi durumluk korku ile ameliyat sonrası durumluk tasa ve güzelleşme seviyeleri ortasındaki bağ; ameliyat öncesi daima telaş ile ameliyat sonrası durumluk telaş ve düzgünleşme seviyeleri ortasındaki bağlantı; ameliyat sonrası durumluk tasa ile güzelleşme seviyesi ortasındaki ilgi; hastaların tanımlayıcı özelliklerine nazaran ameliyat öncesi ve sonrası durumluk-sürekli korku ve düzgünleşme seviyeleri ortasında istatistiksel fark olup olmadığı incelenecektir. Hepatobiliyer cerrahi hastalarında telaş seviyelerinin tanımlanması ve ameliyat sonrası düzgünleşme kalitesi ile alakasının belirlenmesi hasta bakım kalitesinin arttırılmasında kıymetli rol oynayacağı ve bu alanda yapılacak çalışmalara yol gösterici olacağı düşünülmektedir” dedi.
Proje Yürütücülüğünü Doç. Dr. Esma Özşaker’in yaptığı 6 ay sürecek olan bilimsel çalışmada Araştırma Vazifelisi Züleyha Aykut da vazife alıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
