En değerli çocukluk çağı hastalıklarından biri olan kızamık, aşı ile önlenebilen çok önemli bir sıhhat problemidir. Son periyotta giderek yaygınlaşan aşı aykırılığı nedeniyle kızamık olaylarında değerli bir artış olduğunu belirten Anadolu Sıhhat Merkezi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Yeşim Eker Neftçi, “Bir cins RNA virüsü olan kızamık virüsü son derece bulaşıcı bir virüstür. Salgınlar, düşük aşılama oranı olan topluluklarda devam ediyor. Bu hastalıktan korunmak için çocuklara kızamık aşısını kesinlikle yaptırmak gerekiyor” açıklamasında bulundu.
Kızamık virüsünün giriş kapısının teneffüs sistemi yahut virüs taşıyan damlacıkların temasını takiben konjonktiva yani göz olduğunu vurgulayan Anadolu Sıhhat Merkezi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Yeşim Eker Neftçi, “Hastalar döküntülerin çıkmasından 3 gün öncesi ve 4-6 gün ortası sonrası ortasında bulaşıcıdırlar. Virüse maruz kalmış hassas bireylerin yaklaşık yüzde 90’ı kızamık geçirir. Yüz yüze temas gerekli değildir zira canlı bir virüstür ve kaynak olgu odadan ayrıldıktan sonra bir saat kadar uzun bir müddet boyunca havada asılı kalabilir” dedi.
Ateş, öksürük ve döküntü kıymetli belirtilerden
Kızamığın belirtilerinin ateş, ağız içinde spesifik döküntü, öksürük, burun akıntısı, konjonktivit ve besbelli cilt döküntüsü olduğunu paylaşan Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Yeşim Eker Neftçi, “Bu belirtilerin yanı sıra ishal ve kusma da görülebilir. 8-12 gün süren kuluçka devrinden sonra hastalık; prodromal devir hafif ateş ile birlikte fotofobinin eşlik ettiği konjonktivit, burun akıntısı, bariz öksürük ve ateş yüksekliği ile başlar” diye konuştu.
Ağız içindeki premoların dişler hizasında çıkan ‘Koplik lekeleri’ kızamık için tipik olduğunu söyleyen Dr. Yeşim Eker Neftçi, “Döküntünün başlamasından 1-4 gün evvel ortaya çıkar. Bunlar birinci evvel premolar dişler hizasında, yanağın iç tarafındaki merkezde, mavimsi beyaz noktacıklar ile birlikte kırmızı lezyonlar olarak ortaya çıkar. Dudaklar, sert damak ve diş etlerine yayılabilir. Ayrıyeten konjonktival katlantı ve vajinal mukozada da bulunabilir. Koplik lekeleri kızamık olaylarının yüzde 50-70’inde bildirilmiş olsa da muhtemelen bundan daha büyük bir çoğunlukta bulunuyor” açıklamasında bulundu.
Hastalık, virüse maruz kalındıktan döküntülerin belirmesine kadar bulaşıcı
Hastaların kızamık virüsüne maruz kaldıkları birinci 7 günden, döküntünün belirmesinden sonraki 4-6 güne kadar yaydıklarını vurgulayan Dr. Yeşim Eker Neftçi, “Duyarlı bireylerin kızamıklı hastalarla teması bu devirde engellenmeli” tavsiyesinde bulundu. Döküntünü başlamasıyla birlikte belirtilerin yatıştığını paylaşan Dr. Yeşim Eker Neftçi, “Döküntüler ortaya çıkış sırasıyla birebir halde, yaklaşık 7 gün içinde solar. Kızamığın esas belirtilerinden en uzun süren, öksürüktür ve ekseriyetle 10 güne kadar düzgünleşir. Daha önemli olgularda bilhassa boyun ve geride ensenin kafatasına yakın yerindeki lenf nodlarının besbelli olduğu, genel bir lenf bezleri şişmesi durumu görülebilir” açıklamasında bulundu. Kızamık teşhisinin klinik bulgulara ve temas durumuna nazaran konduğunu paylaşan Dr. Yeşim Eker Neftçi, “Kan sayımında kızamığa spesifik olmamakla birlikte viral enfeksiyonla uyumlu bulgular görülebilir” dedi.
Kızamık zatürre, krup ve soluk borusu enfeksiyonuna sebep olabilir
Kızamığa bağlı ölümcül sonuçların 5 yaş altı çocuk-bebeklerde ve 20 yaş üstü şahıslarda daha fazla olduğunu söyleyen Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Yeşim Eker Neftçi, “Kızamıkta en sık vefat nedeni zatürredir. En sık görülen komplikasyon orta kulak enfeksiyonudur. Öteki komplikasyonlar ise krup, trakeit yani soluk borusu enfeksiyonu ve bronşiyolittir. Bu son saydığımız üç komplikasyon seyrinde çoğunlukla enfeksiyon geçene kadar teneffüs dayanağı gerekir. Sinüzit ve ensefalit de görülebilir. İmmün sistemi olağan bireylerde olabilecek ensefalit yani beyin iltihabı direkt virüsün tesirine bağlı değildir, immünolojik bir süreçtir. Kızamığın nadiren görülen önemli formu, ‘hemorajik kızamık’ yahut ‘kara kızamık’tır. Kanamalı cilt lezyonlarıyla ortaya çıkar ve sıklıkla ölümcüldür. SSPE (subakut sklerozan panensefalit) kızamığın geç başlangıçlı bir komplikasyonudur ve neredeyse her vakit ölümcüldür” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
